AP LAW 54 "การดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำ คืออะไร"
การดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำ คือการที่ศาลดำเนินกระบวนพิจารณาเกี่ยวกับคดีหรือประเด็นข้อพิพาทที่วินิจฉัยชี้ขาดแล้ว โดยเป็นไปตามมาตรา 144 ของประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง ซึ่งตามบทบัญญัติของมาตรานี้จะมีหลักเกณฑ์ 2 กรณี ได้แก่
.
1.ห้ามศาลดำเนินกระบวนพิจารณาเกี่ยวกับคดีนั้นอีก เนื่องจากศาลได้มีคำพิพากษาหรือวินิจฉัยชี้ขาดคดีนั้นแล้ว คดีจึงเสร็จไปจากศาล จึงไม่อาจดำเนินกระบวนพิจารณาเกี่ยวกับคดีนั้นได้
.
2.ห้ามศาลดำเนินกระบวนพิจารณาเกี่ยวกับประเด็นข้อพิพาทนั้นอีก เนื่องจากศาลได้มีคำพิพากษาหรือวินิจฉัยชี้ขาดประเด็นข้อพิพาทนั้นแล้ว คดีจึงยังไม่เสร็จไปจากศาล จึงไม่อาจดำเนินกระบวนพิจารณาเกี่ยวกับคดีนั้นได้
.
ข้อห้ามกรณีนี้มีไว้ใช้กับศาล แต่ถ้าหากคู่ความดำเนินกระบวนพิจารณาที่ทำให้ศาลต้องดำเนินกระบวนพิจารณาเกี่ยวกับคดีหรือประเด็นข้อพิพาทที่วินิจฉัยชี้ขาดแล้ว ก็จะต้องห้ามไปด้วย ต่างจากกรณีฟ้องซ้อนตามมาตรา 173 และฟ้องซ้ำตามมาตรา 148 ในส่วนของศาลนั้น หากมีการยื่นคำฟ้องหรือคำร้อง ศาลก็จะรับคำฟ้องหรือคำร้องนั้นไม่ได้ ถ้ารับคำฟ้องหรือคำร้องนั้นก็สืบพยาน พิจารณา พิพากษาคดีไม่ได้ รวมถึงการยื่นอุทธรณ์ฎีกาก็ไม่ได้เช่นกัน โดยมีข้อพิจารณาดังนี้
.
1. ศาลมีคำวินิจฉัยชี้ขาดแล้ว การดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำเกิดจากการที่ศาลชี้ขาดคดีโดยมีคำพิพากษาหรือคำสั่ง แต่การวินิจฉัยนั้นจะทำให้คดีเสร็จไปจากศาลหรือไม่ก็ได้ โดยการชี้ขาดจะรวมถึงกรณีศาลชี้ขาดเบื้องต้นในปัญหาข้อกฎหมาย พิพากษาตามยอม หรือยกฟ้องด้วย หากเป็นกรณีพิพากษายกคำร้องหรือยกฟ้องหรือจำหน่ายคดีออกจากสารบบความ แล้วศาลไม่ได้วินิจฉัยเนื้อหาในคดีนั้น เช่น ยกฟ้องเพราะคดีไม่อยู่ในเขตอำนาจศาล จะไม่เป็นการดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำ
.
2. คดียังไม่ถึงที่สุด เมื่อศาลมีคำพิพากษาหรือคำสั่งชี้ขาดคดีแล้ว แม้คดีนั้นยังไม่ถึงที่สุดก็ห้ามดำเนินกระบวนพิจารณานั้นซ้ำอีก เช่น ศาลพิพากษาให้จำเลยรื้อถอนบ้านออกจากที่ดินโจทก์ โดยวินิจฉัยว่าบ้านจำเลยปลูกบนที่ดินที่จำเลยขายให้โจทก์แล้ว แต่จำเลยกลับยื่นคำร้องชั้นบังคับคดีว่าจำเลยปลูกบ้านนอกเขตโฉนดที่จำเลยขายให้โจทก์ โจทก์ไม่มีสิทธิฟ้องขับไล่ ขอให้ศาลไต่สวนคำร้อง ย่อมเป็นการดำเนินกระบวนพิจารณาในประเด็นที่ศาลชี้ขาดแล้ว เป็นการดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำ กรณีคดียังไม่ถึงที่สุดนั้น อาจเป็นกรณีที่คดีอยู่ระหว่างอุทธรณ์ฎีกาโดยที่คดียังไม่ถึงที่สุด
3. มีการดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำ มี 2 กรณี ได้แก่
.
3.1.ดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำคดีเดิม เป็นกรณีที่มีคดีเดิมในศาล ศาลวินิจฉัยคดีข้อใดข้อหนึ่งและยังไม่ถึงที่สุด หรือถึงที่สุดไปแล้ว ต่อมามีการดำเนินกระบวนพิจารณาในเรื่องนั้นซ้ำอีกครั้ง เช่นยื่นคำร้องซ้ำในชั้นพิจารณาหรือชั้นบังคับคดีโดยอ้างเหตุเดียวกัน หากคำร้องมีประเด็นต่างกันย่อมไม่เป็นการดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำ
.
ในกรณีการบังคับคดีนั้น หากคู่ความยื่นคำร้องในชั้นบังคับคดีต่อศาลแล้วศาลสั่งยก ก็จะยื่นฟ้องคดีใหม่โดยอ้างเหตุเดียวกับที่อ้างในคำร้องอีกไม่ได้
.
ในกรณีศาลมีคำสั่งเองโดยคู่ความมิได้ร้องขอนั้น หากศาลมีคำสั่งแล้ว ก็จะมีคำสั่งในเรื่องเดียวกันมิได้ แต่ถ้ามีการเพิกถอนกระบวนพิจารณาผิดระเบียบแล้วดำเนินกระบวนพิจารณาใหม่ จะไม่ถือเป็นการดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำ
.
3.2 ดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำคดีอื่น เป็นกรณีที่มี 2 คดี ซึ่งผลของการดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำทำให้เสียสิทธิต่างๆในการดำเนินคดี โดยทั้ง 2 คดีคู่ความต้องเป็นคนเดียวกัน มีประเด็นคดีอย่างเดียวกัน และลำดับการฟ้องคดีก่อนหลัง
.
4. ห้ามดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำในศาลเดิม
.
โดยการดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำนั้นศาลสามารถยกขึ้นวินิจฉัยได้เองโดยไม่ต้องมีคู่ความฝ่ายใดยกขึ้นว่ากล่าวในศาล เนื่องจากเป็นปัญหาอันเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อย หรือคู่ความจะอุทธรณ์ฎีกาก็ได้
.
5.ข้อยกเว้นที่จะไม่ใช่การดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำ จะอยู่ในมาตรา 144 (1) ถึง (5) ได้แก่การแก้ไขข้อผิดหลงเล็กน้อย การพิจารณาใหม่ในกรณีจำเลยแพ้คดีเนื่องจากขาดนัดยื่นคำให้การตามมาตรา 199 ตรี กรณีจำเลยแพ้คดีเนื่องจากขาดนัดพิจารณาตามมาตรา 207 กรณีเอกสารสูญหายหรือบุบสลายตามมาตรา 53 การยื่น ยอมรับ ไม่ยอมรับอุทธรณ์ฎีกา บังคับชั่วคราวระหว่างอุทธรณ์ฎีกา บังคับคดีตามคำพิพากษาหรือคำสั่ง แต่ถ้าเป็นกรณีที่ศาลยกคำร้องขอไต่สวนฉุกเฉินและขอคุ้มครองชั่วคราว โจทก์สามารถยื่นเข้ามาใหม่ได้โดยไม่เป็นการดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำ ตามฎีกาที่ 7140/2547
กล่าวโดยสรุป การดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำ คือการที่ศาลดำเนินกระบวนพิจารณาเกี่ยวกับคดีหรือประเด็นในคดีที่ชี้ขาดแล้ว ทำให้ศาลไม่สามารถดำเนินกระบวนพิจารณานั้นๆ ได้
เนื้อหาโดย
กิตตินันท์ จารุกิจไพศาล
Paralegal
น.บ. (ธรรมศาสตร์)
Негізгі бет AP LAW 54 "การดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำ คืออะไร"
Пікірлер