navê kurdên ku li parêzgehên Xorasana Bakur û Xorasana Rezewî li bakurê rojhilatê Îranê, li ser snorê Îran û Tirkmenistanê jiyan dikin. Li her du parêzgehên Xorasanê nêzîkî 696 gundên kurdên Xorasanê li herêmê hene.
Bi giranî li parêzgeha Xorasanê, Xorasana Rezewî û Gulistanê dijîn. Ew bi zaravaya kurmancî diaxivin û bi pirranî misilmanên şiî ne. Hejmara wan bi texmîneke nefermî digihêje 2 milyonan.
Berhema Sala 2015
باکووری پارێزگای خۆراسان لە ئێران ناوچەیەکی زۆرینە کوردە و دانیشتووانەکەی زۆربەیان لە نەتەوەی کوردن، ئەم نەتەوەیە نزیکەی 22 خێڵ یان خێڵی گرنگی کورد لەخۆدەگرن، ئێستا ئەم ناوچەیە بەپێی دابەشبوونی نوێی پارێزگاکانی وڵات، بە بەشێک لە پارێزگاکانی خۆراسانی رەزەوی و خۆراسانی باکوور دادەنرێت. شارەکانی ئەسفرەین، بۆجنۆرد، شیروان، قوچان، دەرغز، چناران و باجگران زۆرینەی کوردیان هەیە، شارەکانی مەشهەد و نەیشابووریش کەمینەیەکی کوردیان تێدا دەژین.
کوردەکانی خۆراسان بەشێکن لە عەشیرەتە کوردەکانی ئێران یان خێڵە کورد زمانەکان، کە دابەشبوونیان لە ناوچەی خوراسانی گەورەدایە کە بە ناوچەی کوردی خوراسان ناسراوە. زمانی خەڵکی ئەم ناوچەیە کورمانجییە و ئایینەکەیان ئیسلامە. فەرهەنگی هۆزە کوردەکانی خۆراسان هەمان کولتووری کوردی خەڵکی کوردستانە، لەگەڵ هەندێک جیاوازی. هۆزە کوردەکانی خوراسان موسڵمانی شیعەن و بەشێکیشیان سوننەن و ژمارەی دانیشتووانەکەی زیاتر لە دوو ملیۆن کەسە. ئەدەبیاتی زارەکیی ئەو کەسانە بە هۆی نەبوونی رێنووسی کورمانجیی خوراسانەوە لە مەترسیی لەنێوچووندایە.
باکگراوند
بەپێی سەرچاوە مێژووییەکان، خەڵکی کوردی ناوچەی خۆراسان لە سەردەمی شا عەباسدا بە مەبەستی پاراستنی سنوورەکانی ئێران لە هێرشەکانی ئۆزبەکستان لە ناوچەی رۆژئاوای گۆلی ورمێوە بۆ ئەو ناوچانە گواستراونەتەوە.
یەکێک لە تایبەتمەندییە سەرەکییەکانی عەشیرەتی کورمانجی خوراسانی باکوور کە خەڵکی ئەم هۆزەی لە عەشیرەتەکانی دیکە جیا دەکردەوە، جلوبەرگی ژن و پیاوی ئەم هۆزە بوو کە ئێستا تەنیا وەک زینە بەکاردێت. تەنیا هەندێک جار ئەم جلە رەسەنە کورمانجییە لە نێو ژنانی کۆچەردا دەبینرێت، واتە ژنانی بەتەمەن و هەندێکجاریش خەڵکی ناوچەی خۆراسانی باکوور لە ئاهەنگەکاندا جلوبەرگی کورمانجی لەبەر دەکەن.
بەشێک لەو کوردانە لە خوراسانی رەزەوی نیشتەجێن
ئیل ئەمارلو
ئەمارلو لە نەیشابوور
هۆزی زەعفەرانلوو لە نەیشابوور و قوچان و دەرغز و مەشهەد دەژین.
مەلەکشاهی و ئایل شۆهان لە کشمیر
ئیل زەنگنە لە خوراسانی باکوور
ناوەندەکان
گۆچان
بنەماڵەی سەفرەنلو، ئەرامانلو، سەعدانلو، کیڤانلو، ئەمارلو، شادلو، باچەوەند، باوەنوور لە قوچان کە هەموویان لە خێڵی گەورەی حەسەنلون. شێخ ئەمیرانلو، سوڤانلو، پیچپرانلو، شاملو، بەهادرانلو. تۆپکانلو، تیتکانلو، هامزێلۆ، رەشڤانلو، رۆدکانلو، زیدانلو.
نەیشابور
کاڤانلو لە رادکان، دوڤانلو لە مازوج و بۆجنۆرد، ئەمارلو لە نەیشابوور،
بازدان
کلۆت
ئاردالان، شارلۆ، گۆشانلۆ، تێرسانلۆ، بادێلۆ
شارەکانی دیکە
ئیزانلو لە شیروان، شێخ ئەمیرانلو، پاڵکانوو لە جیرستان، پەهلڤانلو لە باجگران، تۆپکانلو، تیتکانلو، هەمزەلو، رێشڤانلو، رۆدکانلو، زیدانلو لە قوچان و بۆجنۆرد و دێرغس، سیفکانلو لە ئوغار، کام کیلانلو لە باجگران، سپێرسپرانلو لە جیرستان، شاهرانلو، دۆڵات خانی و شێخکانلو لە ئوغار و چناران و قاسملو لە ئەسفرەین لە دێرگز، شیخوانلو، بچوانلو، قەراچورلو، زیدانلو، مەدانلو (بەدانلو)، کیکانلو، پاڵکانلو، کیوانلو، زەنگنە، تورانلو، دولێ شانلو، ئێرتکانلو، بریڤانلو، چێگانی، سۆفیانلو، بەدلۆ، کاپکانلۆ ، گۆشانلۆ، گیلانلۆ.
ئەم بەڵگەفیلمە بەشێکە لە بەڵگەفیلمەکانی تایبەت بە کوردانی خۆراسان و لە ساڵی 2015 بەرهەمهێنراوە. دەرهێنەرەکەی سۆران مەردۆخییە و هەر خۆیشی کارت ریسێرچ و مۆنتاژی بۆ کردووە.
Негізгі бет BelgeFilm-kurdên xorasanê | بەڵگەفیلم- کوردانی خۆراسان
Пікірлер: 48