Film realizowany w ramach programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Narodowego Centrum Kultury - Kultura w sieci. #kulturawsieci
Film kręcony w domu Józefa Brody.
Montaż i kamera - Rafał Soliński
Realizacja dźwięku - Paulina Bielesz
Animacja - Agnieszka Firla
Tłumaczenie - Bartosz Bobeł
ROSTOMAJTE RADY
DREWNO:
Do tworzenia fujarek polecamy sować drewno-patyki pozyskane przede wszystkim z bzu czarnego, (dziki bez czarny, Sambucus nigra) albo w drugiej kolejności bzu koralowego (dziki bez koralowy Sambucus racemosa). Występują one popularnie na nieużytkach w widnych lasach i nieopodal dróg.
Drewno bzu czarnego w porównaniu z bzem koralowym jest regularniejsze posiada dużo długich i prostych odcinków bez kolanek i sęków. W środku również posiada więcej łatwiejszej do usunięcia (przez wypalenie bądź wiercenie) "gąbki". Jest też proste w obróbce i przede wszystkim łatwo dostępne.
Do tworzenia fujarek jednootworowych tzw. postnych czy pasterskich najlepiej nadają się patyki młode proste i długie, jedno czy dwuletnie, gdyż się jeszcze nie wykrzywiły i mają dużo gąbki co ułatwia ich wydrążenie.
Drewno najlepiej pozyskać w zimie gdy jest najsuchsze, przed obróbką dobrze jest je wysezonować-wysuszyć przez kilka tygodni w suchym, zacienionym, przewiewnym i nie za ciepłym miejscu. Lepiej żeby nie schło za szybko, bo może popękać.
Kore można zostawić choć jej zdjęcie pomoże nam namierzyć ewentualne pęknięcia. Pęknięcia trzeba zabezpieczyć poprzez wywiercenie albo wypalenie otworka na ich końcu i zaklejenie. Pęknięcia można owinąć tak jak w punkcie "owijanie".
Świeżą korę łatwiej się zdejmuje. Patyk po zdjęciu kory szybciej wysycha.
POLECANE NARZĘDZIA:
Jak widać na filmie są to: duży długi gwóźdź, małe gwoździe różnej grubości,metalowe pręty, kilka świdrów ręcznych, kombinerki, rękawiczki, płaskie i okrągłe pilniki, ostre wytrzymałe nożyki. Piłka włosowa i ołówek.
1. Przepalanie.
Na początku przepalamy gąbkę w patyku za pomocą długiego gwoździa bądź prętu rozgrzanego do czerwoności.
Zawsze gdy coś przepalasz pamiętaj, że żelazo nie może za bardzo rozgrzać drewna bo się po prostu "sfajczy", a nie powinno. Trzeba to robić z wyczuciem nie przykładać za długo gorącego metalu do drewna i pozwolić drewnu ostygnąć jeśli się rozgrzeje za bardzo.
Jeśli otwór ma średnicę do zaakceptowania to nie musimy go poszerzać i wiercić.
2.Owijanie.
Owijanie wzmacnia końcówki.
Używamy sznurka konopnego spotykanego w sklepach dla majsterkowiczów i ogrodniczych, warto poszukać cieńszego i nie postrzępionego. Trzeba uważać na sznurki, które łatwo się rwą.
3.Przewiercanie.
Na filmie użyte są "świdry ręczne", umożliwiają one przewiercenie bądź poszerzenie krzywego patyka wzdłuż kanału wewnętrznej gąbki, uzyskując krzywy kanał. To że kanał jest trochę krzywy nie stanowi problemu, wszystkie widoczne na filmie fujarki są trochę krzywe.
Można wiercić wiertarką i zwykłym wiertłem, ale raczej nie da się w ten sposób wiercić i poszerzać krzywych kawałków.
4.Wypalanie okienka.
Wypalając okienko pamiętaj żeby nie spalić fujarki i ewentualnych sznureczków z owinięcia.
W prezentowanym typie fujarki okienko w którym powstaje dźwięk jest po przeciwnej stronie co otwory na palce.
5.Rzeźbienie okienka.
Z dziurki kształtuje się kwadracik a jego ścianę przeciwległą do korka kształtuje się w krawędź, podobną do ostrza dłuta.
6.Korek
Jeśli robisz korek wycięty z szerokiego kawałka drewna w którym słoje układają się mniej więcej równolegle a nie koliście, to ustaw względem okienka. (Jak na rysunku)
Szpara wlotowa powinna być zorientowana względem krawędzi tak by znajdować się tylko odrobinę nad dolną powierzchnią szpary wlotowej i znacznie poniżej górnej powierzchni szpary wlotowej. Patrząc przez szparę wlotową do jej środka krawędź i powierzchnia powinna być dobrze widoczna i oświetlona.
Wszystko zgodnie z rysunkiem "poprzeczny przekrój fujarki".
Korek należy zachować nieco dłuższy by wystawał co umożliwia chwytanie i zmianę jego pozycji. Warto za pomocą tych zmian szukać dźwięku, ostrożnie podchodzić do korekt za pomocą noży i pilników.
7.Dziurki.
Pierwsza dziurka zrobiona na filmie jest to dziurka dostrajająca fujarkę do istniejącego już instrumentu i nie zakrywa się jej palcami.
Proporcje zgodnie z którymi umieszcza się dziurki są zaznaczona na schemacie na końcu filmu.
Pamiętaj, że przy ustalaniu położenia dziurek musisz brać pod uwagę wygodę palców które muszą zakrywać dziurki.
Każda dziurka zwiększa objętość fujarki dlatego ustalona tonacja dziurek i fujarki może się zmienić w trakcie postępów, dlatego działaj ostrożnie. Pojedynczo twórz i poszerzaj dziurki.
Podany schemat traktuj plastycznie.
Podobnie tworzy się fujarki jednootworowe czyli postne bądź pasterskie, nie mają one dziurek po bokach a wysokość dźwięku różnicuje się zakrywając palcem dziurkę wylotową i modulując ciśnienie powietrza. Czyli fujarka taka w poruwnaniu z fujarką sześciootworową jest dłurzsza w stosunku do promienia swojego kanału.
Негізгі бет Broda w sieci - FUJARKA DIY Jak zrobić fujarkę?
Пікірлер: 24