#myhealthvn #cotheconnguoi #lagan
1. Vị trí, hình dạng và cấu tạo của gan
Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất cơ thể, với khối lượng từ 1,4-1,8kg ở nam giới và 1,2-1,4kg ở nữ giới. Gan nằm ở giữa ổ bụng, dưới lồng ngực, phía bên tay phải và tiếp giáp với nhiều bộ phận khác của cơ thể.
Gan có màu đỏ sẫm, hình dạng như một nửa quả dưa hấu cắt chếch, bề ngang dài 28cm, bề trước sau 18cm và chiều cao trung bình 8cm. Bề dưới gan chạy dọc theo cung sườn phải, bắt chéo qua vùng thượng vị và cung sườn trái. Điểm cao nhất của gan ở phía sau xương sườn thứ V bên phải, ngay dưới núm vú. Gan di động theo nhịp thở, theo sự di chuyển của cơ hoành.
2. Chức năng thải độc của gan
Gan là cơ quan duy nhất trong cơ thể cùng một lúc tiếp nhận máu từ 2 nguồn khác nhau: 30% từ tim và 70% từ hệ tiêu hoá. Máu từ các cơ quan trong hệ tiêu hoá sẽ mang theo các chất dinh dưỡng, thuốc men và cả các chất độc hại. Điểm dừng đầu tiên của dòng chảy này chính là gan. Vì gan là cơ quan đầu tiên tiếp nhận các chất khác nhau từ hệ thống tiêu hóa nên nó được ví như “nhà máy lọc máu” chủ chốt và quan trọng nhất trong cơ thể. Đó là lý do vì sao ung thư ở các bộ phận khác có thể dễ dàng di căn sang gan.
Gan phát huy chức năng thải độc vi diệu của mình theo 2 cơ chế:
2.1. Gan loại bỏ một số kim loại nặng:
Kim loại nặng là những nguyên tố có cấu trúc hoá học đậm đặc, trọng lượng nguyên tử và số nguyên tử cao, ví dụ như chì, đồng, thuỷ ngân… Khi tồn tại ở dạng nguyên tố thì vô hại nhưng khi ở dạng ion, chúng vô cùng có hại đối với sức khỏe bởi khả năng liên kết các chuỗi cacbon ngắn khó đào thải và dễ gây ngộ độc. Khi đi vào cơ thể, chúng sẽ được gan giữ lại, cố định sao không biến đổi tính chất, sau đó theo đường mật đào thải ra ngoài.
2.2. Gan tạo ra những phản ứng hóa học:
Khác với cơ chế trên, lần này gan sẽ biến đổi các chất độc hại thành các chất không độc hoặc ít độc hơn rồi đào thải qua thận. Những phản ứng này bao gồm: phản ứng tạo ure, liên hợp và oxy hóa khử.
2.3. Chức năng dự trữ của gan
Ngoài việc cung cấp năng lượng cho cơ thể, gan còn giữ nhiệm vụ dự trữ glycogen, lipid, protein, sắt, vitamin A, D, E, K, B12.
2.4. Chức năng chuyển hóa của gan
- Chuyển hóa carbohydrate: carbohydrate được gan lưu trữ dưới dạng glycogen. Khi cơ thể cần, gan sẽ phân huỷ glycogen thành glucose, giải phóng vào máu để duy trì mức đường bình thường.
Chuyển hóa chất béo: chất béo sẽ bị phá vỡ bởi dịch mật, sau đó bị oxy hóa để cung cấp năng lượng cho cơ thể.
Chuyển hóa protein: sự chuyển hóa protein ở gan xảy ra rất mạnh mẽ, giúp phá vỡ protein để tiêu hóa.
2.5. Chức năng tạo mật
Mật là chất lỏng màu xanh hoặc vàng, pH khoảng 7-7,7. Mỗi ngày gan tiết ra khoảng 0,5 lít mật, có vai trò giúp ruột non phân giải và hấp thụ chất béo, cholesterol và một số vitamin. Mật được cấu thành bởi nước, muối mật, cholesterol và bilirubin.
3. Điều gì sẽ xảy ra nếu gan không còn hoạt động tốt?
Tuy là một cơ quan lớn, hoạt động bền bỉ nhưng gan cũng là cơ quan dễ bị rối loạn và dễ “mắc bệnh” nhất do phải làm việc quá sức khi cơ thể hấp thụ quá nhiều chất độc hại. Một khi bị tổn thương, chức năng lọc chất độc trong máu của gan sẽ bị suy giảm hoặc rối loạn, gây tích tụ các chất độc, giảm sức đề kháng của cơ thể, kéo theo những hệ quả khôn lường.
Nếu không biết cách bảo vệ, những căn bệnh mà lá gan bạn sẽ mắc phải có thể kể đến như: rối loạn chức năng gan, viêm gan, suy gan, gan nhiễm mỡ, nhiễm siêu vi hay những căn bệnh phức tạp và rất nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan…
4. Khả năng tái tạo diệu kỳ của gan
Gan là cơ quan duy nhất có thể tái sinh khi một phần bị cắt đi hoặc bị tổn thương. Nếu gan mất dưới 25% khối lượng thì có thể tái tạo hoàn toàn. Đó là do tế bào gan như một tế bào mầm đơn thẩm quyền, nghĩa là nó có thể phân đôi thành hai tế bào khác. Cũng có một số tế bào mầm song thẩm quyền (tế bào oval) có thể biệt hóa thành tế bào gan và tế bào lót mặt trong ống mật.
5. Làm thế nào để có một lá gan khỏe mạnh
Hạn chế rượu bia, thuốc lá: Sử dụng với lượng vừa phải theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO): 25ml/ngày (rượu 40 độ), tuyệt đối không nên uống rượu khi mắc các bệnh về gan. Hạn chế hay tốt nhất là không hút thuốc lá.
Chế độ dinh dưỡng cân bằng: Hãy lựa chọn những thực phẩm đảm bảo vệ sinh, bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Tăng cường vận động: Tập luyện thể dục thể thao điều độ là một phương pháp tuyệt vời để giữ cho cơ thể luôn khỏe mạnh, cân bằng.
Kiểm soát cân nặng: Bệnh béo phì thường gắn liền với một số căn bệnh về gan như gan nhiễm mỡ, xơ gan, suy giảm chức năng gan. Vì vậy, duy trì chỉ số khối cơ thể trong khoảng 18,5-24,9 để không ảnh hưởng tiêu cực đến gan nhé!
Mặc dù làm việc bền bỉ nhưng không một cỗ máy nào có thể thải độc suốt đời mà không gặp trục trặc, vì vậy hãy luôn quan tâm và bảo vệ lá gan của mình nhé!
Негізгі бет GAN: CỖ MÁY THẢI ĐỘC vi diệu, lại có thể TÁI SINH
Пікірлер