شادی و توانایی گفت و گو ابزارهایی برای توسعه و رضایتمندی جامعه بشری
سخنان دکتر محسن رنانی درگردهمایی سالانۀ اعضای کانون گفت و گو که هر سال به مناسبت سی بهمن، سالروز سخنرانی امام موسی صدر در کلیسای کبوشیین برگزار میشود.
دکتر محسن رنانی، سخنان خود را با شعری از مولوی آغاز کرد، «از خدا جوییم توفیق ادب/ بی ادب محروم ماند از لطف رب/ بی ادب تنها نه خود را داشت بد/ بلكه آتش در همه آفاق زد» و گفت: «مولوی در این شعر به خوبی به ادب گفت و گو که بخشی از صحبت های این همایش را دربر می گیرد، اشاره کرده است. همه می دانیم که انسان را با عنوان حیوان ناطق خطاب کرده اند، یعنی حیوانی که دارای قوه نطق، توانایی منطقی فکر کردن است. باید توجه داشت که در این تعریف توانایی گفت و گو هم مستتر است. اما معنای دقیق این قوه چیست؟ ما در ذهن مسائل را با قوه منطق و فکر به جریان می اندازیم و بعد با توانایی گفت و گو آن را بیرون می ریزیم. بنابراین برای اثرگذاری قوه نطق، باید جهاز گفت و گو داشته باشیم. آنچه انسان را از حیوان متمایز کرده داشتن همین جهاز گفت و گو است. برخی روانشاسان با انجام یک آزمایش بر روی گوریل ها به این نتیجه رسیدند که آنها هم قوه نطق و تفکر منطقی را دارند اما جهاز صوت و گفت و گو را ندارند.»
دکتر رنانی در ادامه توضیح داد: «پس برای انسان شدن، درس خواندن و منطق فهمیدن کافی نیست اگر آگاهی، به روابط اجتماعی و گفت و گو منجر نشود. درواقع اگر توانایی گفت و گو نباشد ما بیشتر «حیوان» هستیم تا «حیوان ناطق». بنابراین جامعه ای که توانایی گفت و گو ندارد هنوز جامعه انسانی کامل نیست.»
استاد اقتصاد دانشگاه در ادامه بحث پیرامون واژه «توسعه» و «سعادت» را مطرح کرده و عنوان کرد:
«بشر سال های طولانی به جای واژه «توسعه» از واژه «سعادت» استفاده می کرد و به دنبال پاسخ گویی برای آن بود. اما میان فلاسفه و اندیشمندان هم درباره مفهوم سعادت، اختلاف نظر فراوانی وجود داشت. در قرون اخیر گفتند اگر آزادی و عدالت را محقق کنیم، هر فردی می تواند سعادت خودش را پیدا کند. بعد از این نتیجه شاهد هستیم که سال ها خونریزی و جنگ برای گرفتن آزادی و برقراری عدالت شکل گرفت اما بشر به سعادت نرسید. تا اینکه در قرن بیستم به واژه توسعه توجه شد. توسعه با ایجاد خط تولید رفاه و خط تولید رضایت می تواند زندگی مطلوبی را به بشر اعطاء کند. همان چیزی که سال ها با واژه سعادت به دنبال آن بودند. برای توسعه و ایجاد رفاه و رضایت، علم و فناوری و مدرنیته به کمک می آیند.»
رنانی در توضیح بیشتر درباره ابزار توسعه گفت: «برای توسعه و ایجاد رضایتمندی باید دنیای مدرن ایجاد کرد. دنیای مدرن و مدرنیته هم نیازمند گفت و گو است. اگر عقل را به جای احساسات و سنت بگذاریم، اگر دولت مدرن داشته باشیم و اگر رواداری کنیم و اجازه اظهارنظر به مخالف را بدهیم می توانیم به جامعه مدرن دست یابیم. درواقع بذر اصلی و نقطه آغازین توسعه گفت و گو است. گفت و گو را بیشتر از همه باید مادران آغاز کنند. از همان کودکی فرزندان به همراه شیر دادن و با هر رفتار کوچکی که می کنند می توانند گفت و گو را به کودکان بیاموزند. بنابراین می توان مادران را عامل اساسی ترویج و آموزش گفت و گو دانست.»
محسن رنانی درباره اهمیت تمرین و آغاز کردن گفت و گو از خانواده ها توضیح داد: «ما چقدر در خانواده ها با یکدیگر گفت و گو می کنیم؟ مثلا چرا یک جلسه درباره زباله های تولید شده در خانه نمی گذاریم و صحبت و تصمیم گیری نمی کنیم تا هربار لازم نباشد با بوگرفتن زباله ها و فریاد مادر یک نفر از اعضا به اکراه زباله را بیرون ببرد؟ چرا قبل از مهمانی رفتن یک جلسه خانوادگی نمی گذاریم تا حرف های همه را بشنویم و درباه چگونه رفتن و چرا رفتن و .... بحث کنیم؟ اگر از همین سطوح ساده گفت و گو را آغاز نکنیم در سطوح بزرگ هم به گفت و گوی درست نخواهیم رسید. چرا ما برای حل مشکلاتمان در جامعه نمی توانیم گفت و گو کنیم؟ چرا هنوز پس از این همه سال بحث سر برخی احکام و وضعیت ماه و ... باعث اختلاف بین مسلمانان است و و حدت و همدلی از بین رفته است و علما دور هم جمع نمی شوند تا با گفت و گو این معضل را برای یک بار حل کنند و پایان دهند؟ مثال هایی از این دست بسیار است و همه اینها به عدم توانایی و تمرین گفت و گو از همان کودکی برمی گردد. بنابراین برای ایجاد جامعه ای که بتواند همه چیز را با گفت و گو حل کند باید از آموزش کودکان و از خانواده آغاز کنیم.»
دکتر رنانی در پایان با گره زدن مفهوم شادی با توسعه گفت: «دیدیم که در مسیر تفکر بشر، سعادت به توسعه ترجمه شد و توسعه به مدرنیته. شرط رسیدن به مدرنیته توانایی گفت و گو عنوان شد. در نهایت شرط لازمی هم برای گفت و گو تعیین شد که چیزی نبود جز شادی. جامعه ای که شادی ندارد، گفت و گو نمی کند و حوصله ندارد. بنابراین برای گفت و گو باید به سمت شاد کردن جامعه برویم. برای شادی 3 شرط ضروری الگوی تغذیه مناسب، تن سالم و باور شایسته وجود دارد. برای شروع به شما توصیه می کنیم با اصلاح الگوی تغذیه و به خصوص ورزش شروع کنید. جامعه ای که ورزش عمومی ندارد شاد نیست. از خانواده آغاز کنید و به همراه آنها برای ورزش بیرون بروید و بعد دوستان و همسایه های خود را ترغیب کنید.»
سخنرانی اسفند ۹۴
Негізгі бет جامعه ای که شاد نباشد توان گفتگو ندارد، دکتر محسن رنانی
Пікірлер: 4