ฎีกา Intrend ep.16 "ทายาทที่ถูกตัดไม่ให้รับมรดก แต่อ้างว่าเจ้ามรดกถอนการตัดแล้ว จะขอถอนผู้จัดการมรดกได้หรือไม่"
The Host : กองสารนิเทศและประชาสัมพันธ์ สำนักงานศาลยุติธรรม
Guest Host : สรวิศ ลิมปรังษี
ที่ปรึกษา : สรวิศ ลิมปรังษี, สุริยัณห์ หงษ์วิไล, จีรวรรณ เจริญยศ
Show Creator : นันทวัลย์ นุชนนทรี, ศณิฏา จารุภุมมิก
Episode Producer & Editor : ศณิฏา จารุภุมมิก, ปนัสยา ชื่นอุระ
Sound Designer & Engineer : กฤตภาส ทองแจ้ง, กิติชัย โล่สุวรรณ
Coordinator & Admin : สุภาวัชร์ ดลมินทร์, โสรัตน์ ไวศยดำรง
Art Director : สุภาวัชร์ ดลมินทร์, ปันจารีณ์ สุวรรณโภชน์ ทศพร ศิลาบำเพ็ญ
Webmaster : ผุสชา เรืองกูล, วชิระ โรจน์สุธีวัฒน์
"ทายาทที่ถูกตัดไม่ให้รับมรดก แต่อ้างว่าเจ้ามรดกถอนการตัดแล้ว จะขอถอนผู้จัดการมรดกได้หรือไม่"
เรื่องราวของทายาทที่มีเรื่องมีราว ทะเลาะเบาะแว้งกันเป็นดราม่าในคดีต่าง ๆ มากมาย แต่บางครั้งผลที่เกิดขึ้นจะเกี่ยวข้องกับสิ่งที่เจ้ามรดกเองได้ทำไว้ด้วย โดยเฉพาะเมื่อเจ้ามรดกตัดทายาทบางคนไม่ให้รับมรดก แต่ปัญหาที่จะนำมาเล่าสู่กันฟังในที่นี้เกิดขึ้นเพราะหลังจากตัดทายาทบางคนไม่ให้รับมรดกแล้ว ตัวเจ้ามรดกเองได้ทำการบางอย่างที่เหมือนจะถอนการตัดที่ตนทำไปเสีย แต่ประเด็นสำหรับเราคือ การทำการเหล่านี้ของเจ้ามรดกสุดท้ายจะมีผลต่อทายาทที่เกี่ยวข้องอย่างไร โดยเฉพาะสิทธิต่าง ๆ ในฐานะทายาท เช่นการขอเป็นผู้จัดการมรดก
นายไทยมีความสัมพันธ์กับนางสาวกุ้งจนมีบุตรสาวหนึ่งคนชื่อนางสาวไก่ นายไทยได้ให้การรับรองนางสาวไก่ว่าเป็นบุตรโดยการให้ใช้นามสกุลและแจ้งในเอกสารต่าง ๆ ระบุว่าเป็นบิดานางสาวไก่ ต่อมาเมื่อนายไทยอายุมากแล้ว นายไทยมีความไม่พอใจในการกระทำบางอย่างของนางสาวไก่จึงไม่ต้องการยกมรดกให้นางสาวไก่ นายไทยได้ไปดำเนินการที่ที่ว่าการอำเภอแสดงเจตนาทำเป็นหนังสือขอตัดนางสาวไก่ไม่ให้มีสิทธิได้รับมรดก ต่อมานายไทยถึงแก่ความตาย ศาลมีคำสั่งตั้งนายเที่ยงซึ่งเป็นบุตรอีกคนหนึ่งของนายไทยเป็นผู้จัดการมรดก นายเที่ยงไม่ยอมแบ่งมรดกให้แก่นางสาวไก่ นางสาวไก่จึงมาฟ้องขอถอนนายเที่ยงจากการเป็นผู้จัดการมรดก นางสาวไก่อ้างว่าแม้นายไทยจะได้เคยทำหนังสือตัดตนไม่ให้รับมรดก แต่ปรากฏว่าในเอกสารดังกล่าวมีข้อความในมุมด้านหนึ่งระบุว่าได้มีหนังสือถอนการตัดทายาทคือนางสาวไก่แล้ว และลงลายมือชื่อนายอำเภอ ข้อความดังกล่าวลงวันที่วันเดียวกับหนังสือตัดไม่ให้รับมรดกนางสาวไก่จึงถือว่าตนเองยังเป็นทายาทที่มีสิทธิได้รับมรดกที่มีส่วนได้เสียที่จะขอให้ถอนผู้จัดการมรดกได้
การที่จะร้องขอให้ถอนผู้จัดมรดกได้นั้นโดยหลักมักเป็นกรณีที่อ้างว่าผู้จัดการมรดกไม่ได้ปฏิบัติหน้าที่ซึ่งหน้าที่ที่สำคัญคือการจัดการและแบ่งปันทรัพย์มรดกให้แก่ทายาท แต่อย่างไรก็ตาม ผู้ที่จะมีสิทธิร้องขอถอนผู้จัดการมรดกได้จะต้องเป็น “ผู้มีส่วนได้เสีย” ในทรัพย์มรดกด้วย เพราะหากให้บุคคลใดก็ได้สามารถมาร้องขอถอนผู้จัดการมรดกก็คงเกิดกรณีที่มีการร้องขอถอนโดยที่ผู้ที่ร้องขอถอนไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับกองมรดกและทำให้เกิดความยุ่งยากและเป็นอุปสรรคขัดขวางการจัดการมรดกได้ง่าย
ปัญหาสำหรับกรณีของนางสาวไก่จึงอยู่ที่ว่าสถานะของนางไก่ตามกฎหมายถือว่าเป็น “ผู้มีส่วนได้เสีย” พอที่จะขอถอนผู้จัดการมรดกหรือไม่
นางสาวไก่เป็นบุตรนอกสมรสของเจ้ามรดก แต่เนื่องจากเจ้ามรดกเคยทำการรับรองต่อบุคคลภายนอกว่านางสาวไก่เป็นบุตรของตนคนหนึ่ง นางสาวไก่จึงอยู่ในข่ายที่จะถือว่าเป็น “ทายาท” ของเจ้ามรดก แต่ปรากฏว่านายไทย ซึ่งเป็นเจ้ามรดกได้เคยไปทำหนังสือแสดงเจตนาที่จะตัดนางสาวไก่ไม่ให้มีสิทธิได้รับมรดก ผลของการกระทำดังกล่าวจึงทำให้นางสาวไก่ไม่ได้อยู่ในสถานะที่เป็น “ทายาท” ที่จะมีสิทธิได้รับมรดกที่จะทำให้เป็นผู้มีส่วนได้เสียที่จะขอถอนผู้จัดการมรดกไปด้วย
ประเด็นประการหนึ่งที่เกิดขึ้นในคดีเรื่องนี้คือปรากฏว่ามีข้อความเขียนด้วยลายมือของนายอำเภอระบุว่ามีการทำหนังสือขอถอนการตัดไม่ให้รับมรดก โดยลงวันที่วันเดียวกันกับที่ทำหนังสือตัดไม่ให้รับมรดก ผลของการมีข้อความดังกล่าวจะมีผลอย่างไรต่อการตัดไม่ให้รับมรดกที่ทำไปก่อนหน้านั้น
การถอนการตัดไม่ให้รับมรดกที่ทำโดยการทำเป็นหนังสือมอบให้แก่พนักงานเจ้าหน้าที่นั้นจะถอนได้โดยสองวิธีการ วิธีแรกคือการทำพินัยกรรมระบุยกทรัพย์สินให้ทายาทที่ถูกตัดไปนั้นภายหลังวันที่มีการแสดงเจตนาตัดไม่ให้รับมรดก วิธีที่สองคือทำเป็นหนังสือมอบให้แก่พนักงานเจ้าหน้าที่ในลักษณะเดียวกันกับที่ทำการตัดไม่ให้รับมรดก
แม้กรณีนี้จะมีข้อความว่ามีการทำหนังสือขอถอนการตัดไม่ให้รับมรดกเขียนอยู่ แต่ไม่ปรากฏว่ามีหนังสือฉบับดังกล่าวจริง ๆ ผลจึงเท่ากับว่าไม่ได้มีการทำการถอนการตัดไม่ให้รับมรดกให้ถูกต้องตามแบบที่กฎหมายกำหนดให้ครบถ้วน เพราะในส่วนการตัดนั้นมีหลักฐานปรากฏชัดเจนเป็นหนังสือที่ทำขึ้น แต่การถอนการตัดไม่มีหลักฐานที่กฎหมายกำหนดมาแสดง เท่ากับการแสดงเจตนาตัดไม่ให้รับมรดกยังมีผลอยู่ ดังนั้น นางสาวไก่จึงไม่มีฐานะเป็นทายาทของนายไทย ทำให้ไม่มีสิทธิร้องขอถอนผู้จัดการมรดกไปด้วย
กรณีนี้ความเป็นจริงเจ้ามรดกมีเจตนาและทำอย่างไรไปบ้างอาจจะระบุได้ยากเพราะไม่อยู่ให้ถามไถ่แล้ว แต่หากตนเองแสดงเจตนาตัดทายาทคนใดไม่ให้รับมรดกไปแล้ว การที่จะลบล้างผลที่ตนเองทำไปจึงต้องระมัดระวังทำให้ถูกต้องครบถ้วนด้วย มิฉะนั้นอาจจะไม่บังเกิดผลตามที่ต้องการและส่งผลต่อทายาทของตนโดยไม่รู้ตัวก็เป็นได้ ซึ่งก็เป็นเช่นเดียวกันกับการกระทำอีกมากมายหลายอย่างที่กฎหมายกำหนดกรรมวิธีไว้โดยเฉพาะที่ต้องทำจึงจะทำให้เกิดผลสมบูรณ์ตามกฎหมายอย่างที่มุ่งหวัง
(คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 6284/2562)
Негізгі бет ฎีกา InTrend EP.16 ทายาทที่ถูกตัดไม่ให้รับมรดก แต่อ้างว่าเจ้ามรดกถอนการตัดแล้วจะขอถอนผู้จัดการมรดก..
Пікірлер: 6