Evdale Zeynikê 1800 yılların başında Ağrının Tutak ilçesinin Cemalverdi köyünde dünyaya gelmiştir. Babasının ismi Mustafa, dedesi Hasan, Babasının dedesi Süleyman, annesinin ismi ise Zeyné’dir.
113 yıl yaşayan Evdal, daha 3 yaşında iken babasını kaybetmiş ve annesi tarafından büyütülmüştür. Bu yüzden Evdale Zeyniké (Zeyne'nin oğlu) olarak tanınmıştır. Yaşar Kemal tarafından Kürtlerin homerosu olarak sıfatlandırılmıştır. Yaşar kemal’ın benim fikir babam dediği Evdal 30 yaşına kadar çiftçilik ve reçberlikle uğraştığı için bir kılam dahi okumadığı anlatılır. Otuz yaşında gördüğü bir rüyanın yorumundan sonra hastalanmış aylarca yataktan çıkmamıştır. İyileşme sürecinde yatakta söylediği melodiler o güne dek duyulmamış bir makamın müjdecisi olduğunu insanlar daha sonra anlamaya başladılar. Ve o günden sonra Serhad Dengbéjleri onun ekolünü günümüze taşıdılar.
Evdal’ın dizelerinde aşkın yakıcı özellikleri ile birlikte, hicvedici özelliklerini de bir arada görmek mümkündür. Erzurum’a öküz arabasıyla ticarete gittiği dönemlerde misafir kaldıkları evin genç kızının, boyu ile alay etmesine içerlenmiş, (Evdal'ın boyu oldukça kısadır) akşam köyde yapılan düğüne türküleri ile katılmış, govendin başını çeken kızın kolunda oynayarak tuttuğu elin parmaklarını “xwin nav neynık a da dı nıquti” dedirtecek kadar sıkıp bir nevi intikam almıştır. Ardından “De tu here. Bıra her kes xéré jı bazara xwe bı bine.” demekle, kinci bir özelliği olduğunu da ortaya koymuştur.
Evdal kendini klamlarında şöyle tanımlar: "Kuvi nin süvarisi, Temonun babası". (Temo, Abdal'ın oğludur. Onu bir göç esnasında yol kenarında bir kundağın içinde bulurlar. Abdal onu diğer çocuklarından ayırmadığını göstermek için 'Temonun babası' ifadesini kullanır.)
Ermeni asıllı Gulé ile evli olan ve yaşlandığında gözleri kör olan Evdal, kör gözlerle kanadı kırık bir turnaya kış boyunca bakar. Bunu uzun uzadıya stranlarında anlatır. Ve bir gün mucize gerçekleşir. Evdal’ın gözleri ile turnanın kanadı iyileşir.
Görüntüler: Ronahî TV
Kaynak: Rê Prodiction
Негізгі бет Kürtlerin Homeros’u
Пікірлер: 125