Towarzystwo Dom Uphagena i WMG VIDEO zapraszają do obejrzenia zapisu wykładu z 20 cyklu „Kultura Dawnego Gdańska”. Tym razem dr hab. Piotr Birecki, wygłosił prelekcję na temat „Kościoły ewangelickie Gdańska z przełomu XIX i XX wieku”.
O wykładzie:
Z początkiem XIX wieku w dziejach nadwiślańskiego protestantyzmu i zawiązanej z nim sztuki nastąpiły znaczące zmiany. Prusy Królewskie w ramach Królestwa Prus stały się w ogólnym zarysie Prusami Zachodnimi. W 1817 roku król Fryderyk Wilhelm III zjednoczył Kościoły luterańskie i kalwińskie tworząc Kościół ewangelicko-unijny. W jego struktury włączono także Kościoły dawnych Prus Królewskich. Teraz zachodniopruskie parafie liczyć mogły na wsparcie polityczne i finansowe państwa. Nowe parafie uzyskiwały dotacje na wznoszenie nowych kościołów i kaplic zwane podarunkami łaski. Na początku XIX wieku dominowała architektura późnobarokowa i wczesnoklasycystyczna, później ta związana z K. Fr. Schinklem i jego szkołą, projektująca tzw. kościoły wzorcowe oraz te inspirowane stylem wczesnochrześcijańskim. Pojawiać zaczęły się pierwsze kościoły neogotyckie. Styl ten zdominował architekturę II połowy XIX wieku, szczególnie po publikacji w 1861 roku tzw. Regulatywy z Eisenach. Dopiero pod koniec XIX wieku pojawiać zaczęły się kościoły neorenesansowe i neobarokowe, uznano bowiem, że te dwa style epoki nowożytnej są odpowiedniejsze chronologicznie względem powstania i rozwoju reformacji. Nie przeszkodziło to Wilhelmowi II i jego żonie Auguście Wiktorii wspierać niemal wyłącznie budowy kościołów w stylu neogotyckim, jako stylem narodowego, a nowo powstałej architektury ewangelickiej jako jednego ze spoiw Cesarstwa, integrującego Prusy z resztą ziemi niemieckich. Architektura kościołów ewangelickich Gdańska Wrzeszcza, Siedlec, Nowego Portu, Oliwy i Sopotu powstałych na przełomie XIX i XX wieku łączyła w jeden splot wszystkie wątki społeczne, religijne i polityczne epoki, która skończyła się definitywnie w 1914 roku. Na wykładzie poznać będzie można lepiej nie tylko samą architekturę, ale także wyposażenie wnętrz prezentowanych na slajdach kościołów.
O prelegencie:
Prof. ucz. dr hab. Piotr Birecki jest pracownikiem naukowym Wydziału Sztuk Pięknych w Toruniu, gdzie prowadzi również zajęcia dydaktyczne. Interesuje się sztuką protestancką Prus Królewskich, Zachodnich, Książęcych i Wschodnich. Przygotowuje na jej temat publikacje na bazie szerokich kwerend archiwalnych w archiwach polskich i zagranicznych. Jest autorem licznych publikacji polsko- i obcojęzycznych oraz kilku książek, w tym takich pozycji jak: Sztuka luterańska ziemi chełmińskiej (Warszawa 2007) przygotowanej na podstawie rozprawy doktorskiej, za którą w 2006 roku otrzymał nagrodę w Konkursie im. Katarzyny Cieślak oraz Ewangelickie budownictwo kościele w Prusach Zachodnich (Toruń 2015) za którą otrzymał nagrodę Kościoła ewangelicko-augsburskiego w Polsce. Obecnie interesuje się też problematyką destrukcji obrazu, czyli ikonoklazmem. Współpracuje z różnymi instytucjami kultury, muzeami i samorządami lokalnymi.
Kościoły ewangelickie Gdańska z przełomu XIX i XX wieku
Gdańsk 2024.05.29
Z cyklu: Kultura dawnego Gdańska
Opowiada: dr hab. Piotr Birecki (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu))
Organizator: Towarzystwo Dom Uphagena
Współpraca: Muzeum Gdańska
Dofinansowano ze środków Miasta Gdańska
Prowadzący spotkanie: dr Piotr Paluchowski (Gdański Uniwersytet Medyczny)
Zdjęcia i realizacja: Mirosław Koźbiał
WMG VIDEO
Zdjęcie ze strony tytułowej: archiwum prelegenta
Негізгі бет Kościoły ewangelickie Gdańska z przełomu XIX i XX wieku. Piotr Birecki | TDU 2024.05.29
Пікірлер: 1