#APATV #Neftçala #Balıq #Kürü #Bankə #Balıqkombinatı #Stalin #Qandi #Tetçer #Mailovqardaşları #HacıZeynalabdinTağıyev #Tataraməhlə #Bojipromısel #Həştərxan #Kür #Xəzər #SobraMaqundas #Qacar #Rusiya #apagroup #apaxeber #apaxəbər #apatvxəbər #apaxeberler #xeberler #sonxeberler #gundemxeberler #xəbərlər #sonxəbərlər #xəbərlərbugün #xəbərlərdəbugün #gününxəbərləri #xəbərləryeni #sondeqiqe #gününəsasxəbərləri #sonxeberlerbugun2022 #canlıyayım #apacanlı #birbaşayayım #aparesmi
“1841-ci ildə Salyan qəzasının Bankə qəsəbəsində fəaliyyət göstərən gördüyünüz bu Balıq kombinatına Mailov qardaşlarından sonra tanınmış xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyev sahib çıxıb. Bina respublika əhəmiyyətli memarlıq abidəsi kimi qeydə alınsa da təəsüf ki, bu günə kimi bərpa olunmayıb.”
XIX əsrin əvvəllərində indiki Tataraməhlə kəndi ərazisində o zamanın sənədlərinə görə "Boji promısel" (Allah mədəni) kimi təqdim olunan məşhur balıqçılıq müəssisəsi fəaliyyət göstərib. Tacirlər burada duzlanmış balığı və emal olunmuş kürünü Kürdən Xəzərə gəmilər vasitəsilə daşıyırdılar. Bu müəssisə Həştərxandan gəlmiş hindistanlı Sobra Maqundas tərəfindən 10 il müddətinə icarəyə götürülür. Burada qulluqçular üçün tikilmiş binalar, xəstəxana, balıqçılıq ləvazimatları satılan mağaza və sairdən ibarət olan şəhərcik var idi. 1826-27-ci il Qacar-Rusiya müharibələri zamanı vətəgə dağıdılıb və Sobra Maqundas bu işdən əl çəkib. 19-cu əsrin ortalarında vətəgədə dəhşətli yanğın baş verir və bu səbəbdən bütün vətəgələr öz inzibati idarə, yaşayış sahələri ilə birlikdə Bankə qəsəbəsinə köçürülür. "Boji promısel" 1841-ci ildə öz iqtisadi funksiyasını Bankə Balıq Kombinatına verir.
Qeyd edək ki, Kür çayının sol sahilində, Cənub-Şərqi Şirvan düzündə yerləşən, qara kürüsü ilə məşhur olan Bankə qəsəbəsi adının mənşəyi də maraqlıdır. "Bank" və ya "banka" sözü Hind-Avropa mənşəlidir, "sahil", "dayaz yer", "kicik boğaz" mənası ifadə edir. "Bankə" həmin sözün yerli tələffüzə uyğunlaşdırılmış variantıdır.
Vaxt keçdikcə burada kiçik buzxanalar, soyuducu anbarlar yaradılır, su çənləri tikilir. Balıqçılıq üçün lazım olan bütün avadanlıqlar bu dövrdə gəmi ilə Həştərxandan gətirilir.
Bankə qəsəbəsindəki vətəgələri Hacı Zeynalabdin Tağıyev uzun müddətli icarəyə götürür. 1898-ci ildə Bankə Balıq Kombinatının inzibati binası inşa edilir.
Bu bina Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulanadək Tağıyevin, sonradan isə Sergey Kirovun adını daşıyır. Kombinat fəaliyyəti dövründə istehsal etdiyi balıq və kürüsü ilə bütün dünyada məşhur olur. Deyilənlərə görə, vaxtilə Bankə qəsəbəsindən xüsusi olaraq qablaşdırılmış kürülər özəl hədiyyə kimi Stalin, Qandi, Tetçer kimi dünya liderlərinə göndərilib.
Azərbaycan müstəqilliyini bərpa edəndən sonra kombinat 1996-cı ilə kimi fəaliyyət göstərib. Tarixi bina uzun müddət baxımsız qaldığından indi uçmaq təhlükəsi ilə üz-üzədir.
Qəsəbədə 19-cu əsrin ortalarında Bankə balıq vətəgəsi xəstəxanası da istifadəyə verilib. 1850-ci ildə isə onun nəzdində Azərbaycanda ilk aptek yaradılır. Aptek bu günə kimi də fəaliyyət göstərir.
Məhşur mesenat Hacı Zeynalabdin Tağıyevin çoxsaylı balıq vətəgələrindən biri olan Bankə balıq kombinatında indi milyonçu Hacını xatırlayan yalnız onun orada qalan tənha büstüdür. Əsas konstruksiyaları və fasadı taxtadan olan kombinatın tarixi abidə kimi bərpası isə qeyri-mümkün hesab edilir.
✅ Rəsmi saytımız: apa.tv
✅ Rəsmi facebook səhifəmiz: / tvapaxeber
✅ Rəsmi instagram səhifəmiz: / apatvresmi
✅ Rəsmi twitter səhifəmiz: / apatvofficial
✅ Rəsmi teleqram səhifəmiz: t.me/apa_tv
✅ Rəsmi youtube kanalımız: www.youtube.co...
Copyright © APA TV
Videolarda yazılan rəylərə görə kanal rəhbərliyi məsuliyyət daşımır.
REKLAM TEKLİFİ ÜÇÜN (Contact) info@apa.tv
Негізгі бет Ölkənin ən məşhur kombinatı dağılır
Пікірлер: 2