این روستا از نظر تاریخی و فرهنگی و جغرافیایی مستقیما وابسته به تفرش است و هنوز اهنگری سنتی در ان به دست اساتید کهنه کاری از جمله استاد حسن اسماعیلیان و استاد عباسعلی اسماعیلیان و دیگر اساتید چیره دست وجود دارد! این روستا از لحاظ توریسم و گردشگری جالب و جذاب می باشد با استناد به محکم ترین مدرک باستان شناختی می توانیم اثبات کنیم که روستای رستگان قطعا بلا شک قدمت تاریخی حداقل بیشاز ۱۵۰۰ سال دارد و به دوران پیش از ورود اسلام و دوران رسمیت دین اشو زرتشت بر می گردد• این مدرک مهم همان گورستان گبری یا همان قبرستان زرتشتی ( قبرستون کهنه ) بالای روستا است که متعلق به ساکنان قدیم رستگان که پیرو آیین حضرت زرتشت بوده اند ( اجداد و نیاکان برخی از ساکنان فعلی رستگان ) که البته طی سال های اخیر به علت بی کفایتی مسیولین این گورستان باستانی دچار آسیب های جدی شده اکنون هم در زیر خاک و نخاله ساختمانی مدفون شده است! به جز این گورستان آثار زیاد دیگری هم وجود دارد مثل بقایای بنا هایی در دامنه های کوه دزالله و سایر مناطق و و آثار کشف شده و تونل دستکند زیرزمینی.رستگان که البته زمان دقیق حفر و احداث آن مشخص نیست اما وجود همین گورستان محکم ترین مدرک برای اثبات تاریخچه کهن رستگان و البته سایر روستا های این ناحیه از منطقه ی تفرش در دوران پیش از اسلام و البته پس از اسلام است• همچنین روستای رستگان طبق شواهد باستان شناختی موجود و روایت اهالی مردمان این روستای تاریخی چند هزار ساله یک بار در اثر عاملی نامعلوم به تدریج از مکان قبلی خود به محل فعلی و کنونی جا به جا شده اند ( یعنی روستای رستگان یکبار جا یه جا شده اما نه در مصافت زیاد ) بر طبق این شواهد روستای قبلی از منطقه ی کهنه خرابه ها( در کنار رودخانه سیل چایی و کمی عقب تر از محل استقرار کنونی ده ) آغاز شده و تا جایی که امروز ان را دشت رستگان می نامند امتداد داشته که البته زمان دقیق این جا به جایی اصلا مشخص نیست اما بر اساس تحقیقات از اهالی قدیمی گویا بین صد و پنجاه تا سیصد سال گذشته این کوچ به تدریج صورت گرفته البته باید بدانید که محل قبلی روستا با محل کنونی هیج فاصله ای ندارد و در اصل رستگانیان در زمین های روستای خود فقط کمی جا به جا شده اند شایان ذکر است که آثار زیادی ( دیوار ها برخی طاقچه ها تنور ها و بقایای خانه ها و••• ) تا حدود پنجاه سال پیش وجود داشته اند و به صورت واضح و آشکار در ناحیه کهنه خرابه های رستگان قابل مشاهده روی سطح زمین بوده اند اما به مرور زمان طی فرسایش عوامل طبیعی و انسانی بخشی از آنها تخریب و بخشی نیز مدفون شده است
رستگانیان و اهالی سایر روستاهای تاریخی این منطقه اکثرا از اقوام اصیل ایرانی تبار هستند البته زبان مردم شهر تفرش در گذشته تاتی ( یا به اصطلاح محلی بوربشه) بوده است ( اصطلاح بوربشیم در این زبان یعنی بیا برویم و بوربشو یعنی بیا برو) که این زبان فراموش شده و فقط در روستای کهک تفرش از آن استفاده می شود البته تا حدود بیست سال پیش در محله مشهد شهر تفرش هم رایج بوده است و امروزه زبان اصلی تفرشی ها و روستا های تفرش همین فارسی روان و در برخی نواحی مثل رستگان و فوجرد (پگرد) به همراه زبان ترکی است یعنی هم ترکی و هم فارسی که البته در اکثر نواحی و دهستان های تفرش از جمله دستجرد فارسی را با مقدار بسیار کمی لهجه تفرشی صحبت می کنند که بعضی از صامت و مصوت ها تا حدی کشیده می شوند که لهجه زیاد ملموسی نیست•
قدمت منطقه تفرش حداقل به زمان هخامنشیان بر می گردد با استناد به مدارک کشف شده در اطراف تفرش از دوره سلسله هخامنشی می توان فهمید که در ان دوران بخشی از لشکر سپاه هخامنشیان در تفرش مستقر بوده اند به همین علت نام این منطقه پادرگان بوده است و بعد از ورود ( حمله ) اعراب مسلمان به ایران نام ان به بازرجان تغییر می کند و بعد از مدتی به گبرش ( گبرش از واژه ی گبر به معنای زرتشتی گرفته شده و احتمالا به علت زرتشتی بودن ساکنان آن بوده است) و بعد به طبرس و سپس به تفرش تغییر نام می دهد•
در منطقه خلجستان تفرش ( خلجستان یا همان دهستان دستجرد هم یکی از دهستان های خود تفرش است که البته الان به استان قم پیوند داده شده است که شامل بسیاری از روستا های تفرش مثل رستگان فوجرد ( پگرد ) سفیداله منصور اباد نایه گیو نویس وشاره شهر دستجرد ( دستگرد) و••• در این دهستان تفرش بسیاری از روستاها ( مثل رستگان و نویس ) قدمتی چند هزار ساله دارند ( مربوط به پیش از اسلام ) و برخی دیگر از روستاهای این منطقه مثل ( فوجرد و وشاره و••• ) قدمتی نهایتا هزار ساله دارند و در دوران پس از اسلام و در چند قرن گذشته تشکیل شده اند و قدمت تاریخی و باستانی زیادی ندارند• لازم است بگوییم که اهالی این روستاها در اصل از نظر تاریخی و فرهنگی تفرشی هستند و ارتباطی با قوم خلج نداشته و ندارند اگرچه این روستاها در سال ۱۳۷۴ که قم استان شد متاسفانه طی اقدامی غلط به شهرستان قم استان قم پیوستند اما هیچ نسبتی با قم ندارند و دهستان دستجرد ( خلجستان) درواقع مستقیما وابسته به تفرش است و تبعا مردم روستای رستگان و دهستان مذکور درواقع تفرشی هستند
نویسنده و پژوهشگر: ایلیا صبای مقدم (نیازی)
Негізгі бет رستگان یکی از روستا های تفرش است این روستای زیبا و تاریخی واقع در شهرستان تفرش استان مرکزی ایران است
Пікірлер: 1