تقویم تاریخ: چهارم ماه می سال ۱۵۰۶ میلادی، سلطان حسين بايقرا از نوادگان اميرتيمور گوركان در شهر هرات در سن شصت و هشت سالگی سالگی درگذشت. سلطان حسین بایقرا در سال ۸۶۱ ه.ق که خراسان آشفته شده بود، در شهر مرو به پادشاهی نشست و در ۱۴۵۹ میلادی استرآباد را فتح کرد و در سال ۱۴۶۹ میلادی هرات را تسخیر نمود سپس با میرزا یادگار محمد جنگید و سلطان محمود جنگید و تا سال ۹۰۲ه.ق در غایت دولت و اقبال حکومت کرد. او پادشاهی ادبپرور و هنردوست بود و وزیر معروفش امیر علیشیر نوایی موجب شهرت دربار او و آبادانی پایتختش هرات شده بود. میر علی هروی از خوشنویسان مهم سده دهم مدتی در دربار وی بوده است. اثری موسوم به مجالسالعشاق و اشعاری به فارسی و ترکی دارد و تخلصش حسینی بوده است. هرات قرنها حاكم نشين خراسان بود. انگليسيها با جنگ هرات را در سال ۱۸۵۷ از ايران جدا کردند. هرات تا آن زمان هميشه شهري از شهرهاي بزرگ ايران و از کانون هاي ادبيات فارسي و فرهنگ ايراني بود و زماني پايتخت و در دوراني هم وليعهد نشين ايران.
میرنظامالدین علیشیر نوائی (زاده ۹ فوریهٔ ۱۴۴۱ در هرات - درگذشته ۳ ژانویهٔ ۱۵۰۱در هرات) شاعر، دانشمند و سیاستمدار برجسته روزگار فرمانروایی تیموریان و معاصر سلطان حسین بایقرا بود. او از نامدارترین سیاستمداران و فرهنگمردان روزگار فرمانروایی تیموریان بهشمار میآید. او مردی نیکوصفت و دانشمند و شاعر بوده اشعار بسیاری به دو زبان فارسی و جغتایی دارد؛ به همین جهت مشهور به «ذواللسانین» بود. تخلص او در اشعار ترکی «نوایی» و در اشعار فارسی «فانی» است. وی تحصیلات اولیهٔ خود را نزد پدرش کیچکینه بخشی، که از جمله امرای دربار تیموریان بود، کسب کرد و سپس برای ادامهٔ تحصیل به سمرقند رفت. علیشیر در خردسالی با سلطان حسین میرزا همدرس و هممدرسه بود. نوایی از آن پس به منظور تحصیل معارف و کمالات خراسان و سمرقند و بسیاری از شهرهای دیگر را سیاحت کرد و در آن میان گرفتار فقر و فاقهای سخت شد. با به سلطنت رسیدن سلطان حسین میرزا امیر علیشیر بهحکم دوستی دیرینه به نزد او رفت و به گرمی از سوی وی مورد استقبال واقع گردید. آنچه روشن است او در این هنگام از جمله توانمندترین چهرههای سیاسی دربار به شما میآمدهاست. از جمله مقامها و مناصبی که از سوی سلطان حسین میرزا به امیر علیشیر واگذار گردید میتوان به تصدی مقام مهرداری، امارت دیوان اعلی حکومت هرات و حکومت استرآباد. اشاره داشت. با وجود این، گفتنی است امیر علیشیر بیشتر مایل بود تنها ندیم و مشاور سلطان باشد و بدین سبب به تقریب از پذیرش مناصب سیاسی گریزان بود.
Негізгі бет سلطان حسین بایقرا آخرین سلطان بزرگ از امرای تیموری
Пікірлер: 1