Szpak zwyczajny, szpak (Sturnus vulgaris) - gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny szpakowatych (Sturnidae). Częściowo wędrowny. Pierwotnie zamieszkiwał wyłącznie Eurazję. Nie jest zagrożony wyginięciem. Dzięki introdukcji gatunek kosmopolityczny, w 13 podgatunkach występuje na każdym kontynencie poza Antarktydą; poza rodzimym zasięgiem także w Ameryce Północnej (od Jukatanu po Alaskę), Argentynie, Południowej Afryce, wschodniej Australii, Nowej Zelandii i okolicznych wyspach. Jest to gatunek inwazyjny.
Szpaki mierzą 19-22 cm długości, masa ciała wynosi 55-100 g; samce i samice nie różnią się od siebie masą ciała. Występuje podział na szatę godową i spoczynkową. W szacie godowej dymorfizm płciowy zaznacza się w kolorze nasady dzioba (niebieski u samców, różowy u samic) i tęczówki (brązowa u samców, jasna u samic). Ciało szpaków jest wówczas czarne i opalizujące. Poszczególnie partie upierzenia mogą opalizować na zielono, fioletowo, brązowawo, niebiesko lub w wymieszanych barwach; rozmieszczenie tych metalicznych barw na ciele zależy od podgatunku. Niektóre z piór mają białe zakończenia. W szacie spoczynkowej szpaki na całym ciele pokryte są białymi lub płowymi kropkami, a dziób jest ciemny, niezależnie od płci. Osobniki młodociane są jednolicie brązowe.
W okresie lęgowym szpaki zamieszkują różne obszary z drzewami, gniazdują bowiem w dziuplach; mogą to być lasy, zadrzewienia, ogrody czy parki miejskie. Poza sezonem lęgowym zamieszkują różnorodne środowiska. Ogółem nie występują w górach. Są wszystkożerne. Zjadają zarówno materię roślinną - różne owoce i nasiona, także z pól - jak i bezkręgowce, przy czym te drugie pełnią ważniejszą rolę w okresie lęgowym. Na półkuli północnej okres składania jaj przypada na okres od końca marca do początku czerwca, zależnie od szerokości geograficznej. Dawniej szpaki uważano za monogamiczne, obecnie wiadomo, że występują także: poligynia, częste zmiany partnerów czy kopulacje pozamałżeńskie. W zniesieniu znajduje się od 3 do 8 jaj. Inkubacja trwa około dwóch tygodni. Młode są w pełni opierzone po około 3 tygodniach, po kolejnych 4-10 dniach stają się samodzielne.
Szpak uznawany jest przez IUCN za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). W 2004 światową populację oszacowano na ponad 310 mln osobników. W 2015 liczebność szpaka w Europie wynosiła 28,8-52,4 mln par. W Europie w latach 1980-2016 odnotowano spadek liczebności o 70%. W Ameryce Północnej czyni szkody w uprawach oraz konkuruje z rodzimymi gatunkami ptaków o dziuple. Ponadto jest szkodnikiem sadów, wyjada również ziarno z pól czy żłobów, również w Europie. W południowej części tego kontynentu (we Włoszech i Francji) czyni szkody w winnicach.
Szpaki są ptakami nizin, zwykle nie występują na obszarach górskich. W sezonie lęgowym zamieszkują lasy i różne skupiska drzew oraz zwartą zabudowę, jeśli w tej znajdą się skrawki zieleni, wymagają bowiem dziupli do gniazdowania. Poza sezonem lęgowym zamieszkują różnorodne środowiska, od wrzosowisk po mokradła. Zdają się nie przejmować się zbytnio niepokojeniem przez ludzi i zamieszkują także ich siedliska, w tym miasta, obszary rolnicze i podmiejskie ogródki. W Polsce szpaki występują na terenie całego kraju z wyjątkiem zwartych kompleksów leśnych, borów iglastychi terenów górskich powyżej 1000 m n.p.m. Na Nowej Zelandii szpaki zwyczajne notowane były od poziomu morza do 1500 m n.p.m.
Szpaki żerują stadami, podobnie też migrują. Największe stada tworzą zimą. Te najliczniejsze obserwuje się w obszarach wiejskich, szczególnie w zadrzewieniach lub trzcinowiskach[33]. W przeciwieństwie do większości ptaków po ziemi chodzą, nie skaczą[44]. Przebywając w ogromnych stadach tworzą duży hałas. Eksperymenty w niewoli wykazały, że szpaki są w stanie rozpoznać poszczególne osobniki słysząc jednocześnie śpiew kilku innych; badane próbki były jednak stosunkowo nieliczne w porównaniu do ogromnych widywanych stad. Lot jest szybki i prosty z krótkimi ślizgami i gwałtownymi uderzeniami skrzydeł[42]. Podczas wędrówek mogą dzienne przebywać znaczne dystanse, poruszają się z prędkością 60-80 km/h, po drodze zatrzymując się, by jeść. Wielkość terytoriów 56 osobników z Szetlandów, badana metodą minimalnych wielokątów, wyniosła od 3,1 do 228,8 ha (średnia była różna w różnych latach: 108,7 ± 17,71 ha w 2007 i 46,7 ± 6,95 ha w 2008). Ustalono, że szybkość, z jaką młodociane szpaki poznają otoczenie, nie jest skorelowana z późniejszą wielkością ich terytoriów[48]. Żerując za dnia, szpaki mogą oddalać się do 80 km od miejsc wspólnego spoczynku. Przeważnie wspólnie odpoczywając nocą szpaki trzymają się około 15-20 cm od siebie, w razie dużego mrozu mogą jednak siedzieć ściśnięte.
#ptak #ptaki #szpak #szpaki
🔥 Jeśli spodobał Ci się filmik, zostaw łapkę w górze 👍🏼
🔥 Subskrybuj kanał ❤️ / @gosnatury6761
Star, El estornino pinto, Обыкнове́нный скворе́ц, Lo storno comune, Skórc, Špaček obecný
Негізгі бет Szpak. Odgłosy Szpaka. Dźwięki szpaka. Odgłosy jakie wydaje Szpak. Jak robi Szpak? Śpiew szpaka
Пікірлер: 2