Cà gai leo là thảo dược mọc hoang ở nhiều nơi, mỗi một vùng miền lại có tên gọi và biến thể khác nhau như: cà dây leo, cà gai dây, cà Hải Nam, cà quýnh, cà quạnh, cà quánh, cà vạnh, cây gai cườm, cà cườm, cò bò, cà lù.
Cây sống lâu năm, bò trên mặt đất hoặc leo lên thân cây khác, dài trung bình 1m, cá biệt cây leo có thể dài tới 6m. Thân cây nhẵn, phân thành nhiều cành, hình trụ màu xanh nhạt, vàng nâu hoặc nâu xám, nhiều cây sống lâu năm thân hóa gỗ.
Lá cây mọc so le, có hình trứng thuôn dài hoặc bầu dục, phía gốc hơi tròn tù. Cả 2 mặt lá và cuống lá đều có gai nhưng số lượng gai mặt trên nhiều hơn, lá có gân chính và nhiều gân nhỏ.
Hoa nở vào tháng 4 đến tháng 6, bông hoa nhỏ mọc thành xim, mỗi xim gồm 2 - 5 bông mọc từ nách lá. Bông hoa có màu tím nhạt hoặc màu trắng, nhị vàng.
Quả mọng, hình cầu nhẵn, đường kính từ 7 - 9mm, cuống dài khoảng 2cm. Lúc non có màu vàng và khi chín chuyển sang màu đỏ tươi bóng. Mùa ra quả vào tháng 7 đến tháng 9 hàng năm.
Là một loại cây mọc hoang nên chúng có thể thích nghi với đa dạng môi trường sống khác nhau, mọc ở rất nhiều nơi trong tự nhiên.
Loại cây này ưa sống ở nơi có nhiều ánh sáng, ưa ẩm, có khả năng chịu hạn tốt nhưng chịu ngập úng kém, có thể thích nghi với nhiều loại đất khác nhau gồm đất phù sa, đất ba gian hay đất pha cát.
Cà gai leo thường được tìm thấy nhiều ở vùng trung du, đồng bằng, nơi có độ cao dưới 300m, ít khi mọc ở miền núi, thường tập trung thành đám, mọc lẫn trong các bụi thưa. Cây có thể tái sinh bằng hạt từ quả, từ thân và gốc cây còn lại sau khi bị chặt.
Theo khảo sát thì cây sinh trưởng ở nhiều nước châu Á như Việt Nam, Trung Quốc, Lào, Campuchia… Tại Việt Nam, cây phân bổ tương đối rộng, từ vùng Trung du đến Bắc Bộ và một số tỉnh thành ở phía Nam. Trong những năm gần đây, cà gai leo còn được trồng để thu hoạch làm dược liệu ở nhiều nơi như: Nghệ An, Hà Nam, Thanh Hoá, Thái Bình, Nam Định.
Bộ phận được sử dụng gồm rễ cây, thân cành, lá và quả, có thể dùng làm thuốc, làm các sản phẩm khác hoặc để chế biến các món ăn đều được.
Dùng tươi: Sau khi thu hoạch đem về rửa sạch sẽ nhiều lần, để ráo nước và sử dụng ngay.
Dùng khô: Thu hoạch rễ, cành lá và quả, rửa sạch sẽ, để ráo nước, sau đó thái nhỏ, đem phơi hoặc sấy khô, nhiều nơi còn sao vàng để bảo quản dược liệu được lâu hơn.
Làm cao cà gai leo: Sau khi thu hoạch, rửa sạch sẽ và phơi khô, tiếp đến tiến hành nấu cao. Tuỳ thuộc nấu cao khô hay cao nước mà có công thức riêng biệt.
Ngoài ra, trên thị trường hiện nay còn có một số sản phẩm bào chế từ cây cà gai leo rất được ưa chuộng như trà, cao, viên nang hoặc cốm vị thuốc…
Những tác dụng của cà gai leo với sức khỏe
Dược liệu cà gai leo được sử dụng từ rất lâu đời trong các bài thuốc Đông y chữa bệnh. Không chỉ thế Đông y mà Y học hiện đại cũng có nhiều nghiên cứu khoa học đưa ra nhận định cà gai leo có rất nhiều tác dụng với con người trong phòng ngừa và điều trị bệnh tật.
Tác dụng nổi bật nhất của dược liệu là giải độc tố gan, chữa viêm gan virus, gan nhiễm mỡ, xơ gan, bảo vệ tế bào gan, vàng da chướng bụng, ăn uống không tiêu, người mệt mỏi, nổi mẩn ngứa, dị ứng, ngứa ngáy do gan yếu.
Thành phần Glycoalkaloid cao nhất trong quả, tiếp đến là lá, rễ cây và thân cây.
Trong dân gian có rất nhiều bài thuốc sử dụng cây cà gai leo, có thể dùng độc vị hoặc kết hợp với nhiều loại dược liệu khác đều hiệu quả. Video sẽ giới thiệu những bài thuốc ứng dụng công dụng của dược liệu hiệu quả nhất mà bạn có thể tham khảo.
#càgaileo
Негізгі бет Тәжірибелік нұсқаулар және стиль Tìm hiểu dược liệu: Cà gai leo và giới thiệu một số bài thuốc phổ biến từ cà gai leo
Пікірлер