Бұл видеода Бетбақдалада өсетін киік оты жайлы айтамыз Киік оты кімге куш бередіКиікоты (Hypecoum) -
ақшагүл - апиындар (қара: Маковые) тұқымдасына жататын өсімдіктердің бір туысы. Киікотының бұрынғы КСРО-да 8 түрі кездеседі. Бұлар - көбінесе шөлейтте өсетін майда өсімдік. Киікотының негізгі түрлері: салалы киікоты (H. pendulum) - біржылдық өсімдік; сабағының ұзындығы- 10-15 см, жапырақтары тырбық өседі; салалы киікотының құрамында наркоздық зат болады, сондықтан да мұны мал жемейді; шашыратқы киікоты (Н. parviflorum) - мұның сабағының ұзындығы 10-20 см, жапырақтары тырбық болады. Шашыратқы киікоты Алтай мен Орта Азияның сарытопырақты және тастақ беткейлерінде, сарытопырақ қайыршақты шөлейт далаларында өседі, малдың барлық түлігі жейді.[1]көкемарал (Ziziphora) - ерінді гүлділер тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік. Гүлдері ұсақ, қызғылт не айқын қызғылт; қалқанша, шашақ тәрізді гүл шоғын құрады. Еуропада (әсіресе Жерорта т-і маңында) және Батыс Азияда тараған 20-дан астам түрі бар. Қазақстанда 6 түрі өседі. Олардың ішіндегі жиі кездесетіні - иісті Киікоты (Z. Clіnopodіoіdes), аласа тау етегінде, құрғақ шабындықтарда, орман алқабында жарық жерлерде өседі. Тобыл, Есіл, Ертіс маңында, Ақмола, Ақтөбе облысында, Балқаш-Алакөл аймағында, Алтай, Тарбағатай, Жетісу, Іле, Күнгей Алатауларында, Каспий төңірегінде кездеседі. Киікотының құрамында эфир майы, илік заттар мен аскорбин қышқылы болады. Кептірілген гүлі мен жапырағының қайнатылған суы ішек атониясына, қақырық жібітуге, ваннаға қолданылады. Киікоты медицинада адамды арнайы терлететін шай құрамына қосылады. Киікотының жапырағы дәм татымдық зат ретінде арақ-шарап өнеркәсібінде пайдаланылады және тағамға қосылады. Киікоты - балды өсімдік, оны мал жемейді.Киікоты-душица
КиікотыӨңдеу
Киікоты-биіктігі 70см-ге дейін жететін көп жылдық, шөп тектес өсімдік. Ол тік өседі, сыртын түк басқан, төрт қырлы сабақтары қызыл, бұтақтары көп. Жапырақтары қарама- қарсы орналасқан,сағақтары ұзын, жұмыртқа тәрізді сопақша, шеттері бүтін. Жоғарғы жағынан қарағанда жапырақтары қою жасыл түсті,төменгі жағы ашық жасыл түсті, екі жағындада қара кішкене нүктелері бар. Гүлдері майда, сыпырғы тәрізденіп жиылған, қызыл күлгін түсті. Мамыр айынан тамыз айына дейін гүлдейді. Оның жер үстіндегі бөлігін гүлдеген кезде жинап алады. Орман етектерінде,бұталардың арасында, жол жиегінде, тау етектерінде кездеседі. Құрамында илік заттар, эфир майлары, аскорбин қышқылы, пигменттер бар.
Медицинада қолдануыӨңдеу
Медицинада киікотын жоғарғы тыныс жолдарының қабынуына қарсы, қақырық түсіретін дәрі ретінде қолданады. Оның несеп жүргізетін, өт айдайтын, тамаққа тәбетін қоздыратын және де басқа қасиеттері бар. Киікотынан жасалған тұнбаны асқазанның қышқылы кемігенде және қан тоқтататын, нерв жүйесін тыныштандыратын дәрі ретінде, ішектің жұмысы нашарлағанда, асқазанның тұсы түйнеп ауырғанда, жалпы дененің қуаты кеміп, күші азаіғанда қолданады.Киікотымен бауыр ауруларын емдейді.Бас жиі ауыратын жағдайда оның тұнбасымен басты жуған да пайдалы. Дене сыртындағы әр түрлі жарақаттарды, бөрткенді де емдеуге болады. Жүкті әйелдерді емдеу үшін киікотын қолдануға болмайды, себебі бұл өсімдік ондай әйелдердің организміне қолайсыз әсер етеді. Киікотының спиртті тұнбасына мақтаны батырып алып тіске қойса, ауырғаны басылады. Халық арасында жоғарғы тыныс жолдары тыныс жолдары қабынғанда киікотын тер шығаратын дәрі ретінде кеңінен қолданады
Киікотының қасиеті. Диханкөл қымызының құпиясы неде?
...
Оңтүстікте қымыз десе, бірінші "Диханкөлдің қымызы" ойға оралады. Бал татитын ұлттық сусын еліміздің тұрғындарынан бөлек, шетелдіктерге де танылып үлгерген.
Түркістан облысындағы Төлеби ауданына қарасты Диханкөл ауылы - Өгемтау, Қаржантау, Қазығұрт таулары баурайында орын тепкен. Көз тоймас табиғатымен кез келген жанды баурайтын, көрікті мекен, әдемі ауыл.
Осы ауылдың тұрғыны Жұпар Құлсейітованың күйеуі - марқұм Сайлау аға 40 жылдай "Шымкент - Диханкөл" бағытындағы автобустың жүргізушісі болыпты. 1970 жылдары-ақ таңертең жас келіншегі Жұпарды қымыз құйылған ыдыстарымен бірге Шымкенттегі "Қырғыз базардың" маңына тастап кететін. Қала адамдары кезек күтіп, оның қымызын талап алатын. Осылайша, бүгінде аты дүркіреп тұрған "Диханкөл қымызы" деген брендтің негізін сонау кеңес заманында Жұпар апа қалаған еді.
Бүгінде ұл-қыздары ата кәсіпті жалғап, қымыз шаруашылығымен айналысады. Осы ауылдағы 300-ден астам отбасын асырап отырған берекелі кәсіп. Әр үйде кемінде 4-5 бие бар. Әр үй Шымкентке күнделікті 40-50 литр қымыз жібереді. Өздерінің алатын
Негізгі бет Үй жануарлары мен аңдар Түнде ұйықтатпайтын шөп +18 балаларға көруге болмайды
Пікірлер: 538