DEVRENT DERESİNE DUMAN DA BÜRÜDÜ
Yöresi....................Denizli
Kaynak Kişi...........Süleyman Uğur
Notaya Alan...........Nida Tüfekçi
Türküye konu olan bu olay, 12 Şubat 1933 yılında bugünkü, Buldan-Derbent barajının dolgusu yapılan Derbent Deresi denilen yerde meydana gelmiştir.
Malum, 1933 yılında Türkiye'de her bölgeye araba, tren gibi ulaşım araçları henüz yeterince girmemişti. O yıllarda Buldan'ın Derbent Köyü , Alaşehir ve Sarıgöl taraflarından gelip, Sarayköy ve Denizli taraflarına geçmekte olan kervancıların uğrak yeriydi.Kervanlar Derbent Boğazını görmeden geçemezlerdi. Zaten en kısa ve tek geçit burasıydı.
12, 13 Şubat tarihlerinden önce, Denizli'nin Gölemezli Köyünden Deveci (Kervancı başı) Kuru Ali'nin Musa adındaki kişi, Meneviş'in Veli ve Süleyman'ı da yanına alarak, Sarayköy'den develerine buğday ve arpa yükleyip, Sarıgöl'de satmak için yola çıkarlar. Yüklerini Sarıgöl'de boşaltıp sattıktan sonra tekrar aynı yoldan Sarayköy'e doğru hareket ederler. Mevsim kış, karlı-fırtınalı, tipili bir gün...
Kervancılar tam Derbent Deresi denen yere gelmeden, önceleri Buldan ilçesine bağlı, sonra Sarıgöl'e bağlanan Baharlar köylüleri ile karşılaşırlar. Köylüler kervancılara, "Kar çok yağıyor, Derbent boğazından geçemezsiniz" diyerek döndürmek isterler. Onlarda "Bir şey olmaz gideriz" deyip yola devam ederler. Derbent boğazına yaklaştıklarında kar, boran, tipi şiddetini artırır. Develerin ayakları tutmaz, kaymaya başlarlar. Köylülerin aklına gelen devecilerin başlarına gelir ve develerle birlikte uçuruma yuvarlanırlar. Musa, Veli ve Süleyman önce develerini, sonra da kendilerini kurtarmak isterlerken vakit bir hayli geçmiş gece olmuştur. Kar ve tipiden, soğuktan korunacak yer bulamayıp. Develerini de kurtaramadan soğuktan donup ölmüşlerdir.
Olayın ertesi günü oradan geçmekte olan Kula'lı ayakkabı yolcusu uzaktan bunları görür. Derbent Köyü'ne haber verir. Köye 4-5 km. uzaklıkta bulunan Derbent Boğazı'na gelen köylüler küreklerle karları aça aça cesetleri bulurlar. Devenin birisinin ayağı kırılmış diğerleri ise sağlamdır. Musa , Veli ve Süleyman ise ölmüştür.
Kervancıların cesetleri önce Derbent Köyü'ne götürülür. Kimlikleri Gölemezli köyünden oldukları iyice anlaşılınca, köylerine götürülerek cesetleri ailelerine teslim ederler.
Bu acı olay üzerine Denizli Buldan ilçesine bağlı Derbent köyünden Ayşe ve Fatı adlı kişiler hemen bir ağıt yakarlar. Bu ağıtın sözleri de dilden dile , telden tele gezip dolaştıkça, halk arasında yaygınlaşır.
DEVRENT DERESİ
DERBENT DERESİNE DUMAN BÜRÜDÜ
YEDİ DEVE İLE MUSAM YÜRÜDÜ
MUSAMIN CİĞERİ MOS MOR OLDU ÇÜRÜDÜ
DERBENT DERELERİ DAR GELDİ BANA
VADESİZ ÖLÜMLER ZOR GELDİ BANA
DEVRBENT DERESİNE ÇIVGINLAR ESTİ
ELİMİ KOLUMU POYRAZLAR KESTİ
FELEĞİN BİZLERİ NE İMİŞ KASTI
DERBENT DERELERİ DAR GELDİ BİZE
VADESİZ ÖLÜMLER ZOR GELDİ BİZE
DERBENT DERESİNDEN BİZDE GEÇELİM
SILAYA VARMAYA YOLLAR AÇALIM
DEVE KİRASINDAN BİZ VAZGEÇELİM
YIKILDI DEVELERİM KALDIRAMADIM
TUTULDU DİLLERİM SÖYLEYEMEDİM
DERBENT DERESİNE ÜÇ YİĞİT BUYDU
MUSAMIN GÖZÜNÜ KARGALAR OYDU
MUSAMIN ÖLDÜĞÜNÜ ANASI DUYDU
AĞLASIN AĞLASIN ANAM AĞLASIN
TÜLÜ MAYALARI DUDU BAĞLASIN
DERBENT DERESİNDE DEVELER KATAR
MUSAMIN ÖLÜSÜ ÇAYLARDA YATAR
KULANIN YOLCUSU GEL BİZİ KURTAR
DERBENT DERELERİ DAR GELDİ BİZE
VADESİZ ÖLÜMLER ZOR GELDİ BİZE
DEVRENT DERESİNDE KAR YİNE BASTI
SAĞIMDAN SOLUMDAN TUFANLAR ESTİ
SILADA YAVUKLUM UMUDU KESTİ
DEVRENT DERELERİ DAR GELDİ BANA
VADESİZ ÖLÜMLER Z OR GELDİ BANA
DEĞİRMENE VARDIM YÜKÜMÜ YIKTIM
KALDIRDIM KAFAMI HAVAYA BAKTIM
BEN BU TATLI CANI UCUZA SATTIM
KUDRETTEN KARADIR MUSAMIN KAŞI
HER DAİM BÖYLEDİR FELEĞİN İŞİ
NOT : Türkü'de geçen Derbent ve Devrent aynı yerdir. Esas olarak adı Derbent olan bölge, Türkü repertuara geçirilirken Devrent olarak verildiği için, günümüzde her iki şekilde de söylenmektedir.
Негізгі бет Türkü - Ağıt .. Denizli .. Gülay Sezer ... Devrent Deresine De Duman Bürüdü
Пікірлер: 2