Van arbeiderswijk naar beschermd dorpsgezicht:
De bijzondere woningen van Leenhof in Landgraaf
Deel 1 De kolonie Leenhof
Leenhof
Een bijzondere wijk van Landgraaf uit het begin van de 20 e eeuw.
Woningen van Oranje-Nassau mijnen. Bijzonder vanwege opzet, bouwstijl en het zeldzame woningtype. Kijk, en ontdek waarom!
Tijdens het einde van de 19 e eeuw en het begin van de 20 e veranderd Limburg ingrijpend en razendsnel. Reden daarvoor is de komst van de steenkolen mijnindustrie. Een van die mijnindustrieën was Oranje-Nassaumijnen met 4 zetels in de concessies Oranje-Nassau en Carl.
Het winningsgebied van de concessie Carl strekte zich uit over de
gemeenten Heerlen en Landgraaf. De mijnzetel in de concessie Carl noemde men Oranje-Nassau II.
Voor de mijnindustrie waren duizenden mensen nodig uit binnen- en buitenland. In korte tijd ontstonden er hele nieuwe wijken in de
gemeenten van de mijnstreek. Gedwongen door de nijpende woningnood gingen de mijnindustrieën er toe over zelf een woningbouwprogramma op te stellen.
Een woningbouwprogramma had, net als de bouw van mijnzetels, voor de mijnindustrie een voorkeur. De ondernemingen hadden immers een grote behoefte aan arbeiders, en die arbeiders hadden woningen nodig. Een van de vroegste woonwijken was die van Leenhof. Deze zogenaamde kolonie werd gebouwd door Oranje-Nassau mijnen. De woningen behoren nu tot het weinige wat nog herinnert aan het steenkolentijdperk in Limburg. Daarnaast zijn deze woningen ook nog eens bijzonder vanwege opzet, bouwstijl en het zeldzame woningtype.
Op 21 februari 2007 werd de groep woningen van Leenhof definitief aangewezen voor het rijksbeschermde gezicht Heerlen-Landgraaf-Leenhof-Schaesberg. Door aanleg, architectuur, kleur en materiaalgebruik vormt dit ensemble van mijnwerkerswoningen een eenheid. Voor Nederland een vrij zeldzaam voorbeeld van de op 19 e eeuwse tradities gebaseerde arbeiderswoning door industriële bedrijven.
Ten behoeve van de mijnwerkers voor de mijnzetel Oranje-Nassau II in Schaesberg werden in 1906 in Leenhof - Heerlen 24 woningen gebouwd.
Het ontwerp van Leenhof I is sterk beïnvloed door de Duitse
stedenbouw waardoor de buurt veel lijkt op arbeiderswijken in Essen.
In 1908 gingen de Oranje-Nassaumijnen van Duitse in Franse handen over. De productie van de zetels Oranje-Nassau I en II werd snel uitgebreid waardoor ook de behoefte aan meer arbeidskrachten toenam.
Onder de nieuwe eigenaren van Oranje-Nassau kreeg daarom ook het woningbouwprogramma een extra impuls. Uit eigen ervaring wist de nieuwe eigenaar De Wendel namelijk dat de bouw van betaalbare bedrijfswoningen een doeltreffende methode was om de arbeidsvoorziening veilig te stellen. In die tijd beconcurreerden de mijnen elkaar sterk in het werven van nieuwe arbeiders.
Staatsmijn Wilhelmina verhoogde in die tijd haar productie en trok
veel mijnwerkers van Oranje-Nassaumijnen aan. Volgens de directie van Oranje-Nassaumijnen bestond er voor het aantrekken van
arbeidskrachten daarom slechts één probaat middel: het bouwen van nieuwe woningen.
Tussen 1908-1910 werd in Leenhof een derde groep van 27 woningen gebouwd. In de periode van 1911-1913 volgde de vierde groep van 81 woningen. In 1913 volgden 26 woningen aan het Eikske. Gevolgd in 1916 door 202 woningen te Schaesberg, grenzend aan Leenhof.
Негізгі бет Arbeiderswijk Leenhof Deel 1: Beschermd dorpsgezicht
Пікірлер: 1