Azerbaycan, Asya’nın petrol zengini bir ülkesidir. Başkent Bakü ve Hazar Denizi’nin altı, zengin petrol ve doğal gaz rezervleriyle doludur.
Bölgenin her yerinden petrol veya doğal gaz fışkırıyor. Azeriler petrolle o kadar iç içeler ki, mahalle aralarında, hatta evlerinin bahçelerinde bile açılmış kuyulardan günün 24 saati yeryüzüne petrol pompalanıyor.
Her ülkenin tarihinde işgallerin, darbelerin ve bağımsızlık savaşlarının izleri yer alır. Azerbaycan tarihinde ise bütün bunların yanında bir de petrol üzerinden yapılan uluslararası hesapların izleri ve yaşanmış ‘ilkler’ öne çıkar. Çünkü ilk sondaj, ilk yatay petrol kuyusu, ilk petrol ihracatı ve ilk petrol boru hattı bu ülkede gerçekleşmiş.
Bugünkü petrol zengini ülkelerde, daha petrolün ne olduğu bilinmezken, 1879 da İngiliz asıllı Nobel kardeşlerin Azerbaycan’ın Başkenti Bakü’nün şehir merkezine yakın Bayil Kasabası’nda açtığı kuyulardan çıkan petrol, dış ülkelere ihraç ediliyordu. O dönemde belki de Azerilerin çoğu, hatta yönetim kademesindekiler bile, yerin altından fışkıran bu siyah sıvı maddenin ne işe yaradığını tam olarak bilmiyordu…
Ne ilginçtir ki, tarihi bu kadar eskiye dayanmasına rağmen, Azerbaycan, kendi petrolüne ve doğalgazına ancak bağımsızlığını kazandığı 1991’den sonra sahip olabildi.
Sovyetler Birliği döneminde devletin petrol işletmelerinde üst düzey yöneticilik yapan Haydar Aliyev, petrolün dünya siyasetinde ne kadar etkili olduğunun farkındaydı. Bu nedenle olacak ki oğlu şimdiki cumhurbaşkanı İlham Aliyev’i daha o dönemde yeni kurulan Azerbaycan Milli Petrol Şirketinin ikinci ismi yaptı..
İşte o tarihten sonra dünyanın gözleri bu ülkeye çevrildi. Türkiye’nin de aralarında bulunduğu birçok Batılı devletin petrol şirketleri, Azerbaycan ile milyarlarca dolara varan sözleşmeler imzaladı. İran’ın ve Rusya’nın karşı çıkmasına rağmen, Türkiye ve Avrupa için hayati önem taşıyan Bakü-Tiflis- Ceyhan Petrol Boru Hattı ile Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı 2006’da devreye girdi. Böylece, Azerbaycan, Türkiye üzerinden Avrupa’ya bağlanırken, Rusya’nın bu konudaki gücünü azalttı.
Ramazan Öztürk
Yapım yılı: 2008
Негізгі бет Azerbaycan'da Petrolün Hikayesi | Kırılma Noktası
Пікірлер: 21