"Торғайдан сәлем" - халық ақыны Нұрхан Ахметбековтің 1948 жылы Қостанайда өткен ауыл шаруашылығы көрмесінде айтқан өлеңі
ТОРҒАЙДАН СӘЛЕМ
Алқалы топқа келгенде
Ақындар әр кез толғайды.
Топтан озған өрендер
Кұттықтап сізді жырлайды.
Алдарыңа келгенде,
Айтпасам бір сөз болмайды.
Шабытым менің шарықтап,
[Махаббатты бір қиял]
Көкірегімді қозғайды.
Іреуі жоқ сары алтын
Сапырып судай шашсаң да
Бағасы кетіп тозбайды.
Әділетті заманда
Ай төбеден орнайды.
Бақыт деген бір менмен,
Еңбексізге еңкейіп
Сірә де мойын бұрмайды.
Құрметі үшін халқымның
Мадақтайын азырақ
Туып бір өскен Торғайды,
Торғайда жатқан туғандар,
Сіздерге сәлем жолдайды.
Торғайдың тұнық балынан
Халқым сусын қандырған,
Торқадай сұлу беліне
Талай ер атын шалдырған.
Шалқыған шалқар шағында,
Сандуғаш сайрап бағында
Бақыттың шамын жандырған.
Көркін айтсам мадақтап
Көргендей жұртты таң қылған.
Алпыс екі салаға,
Сағалап мекен салдырған.
Жарында жалбыз аңқыған,
Суында балдай балдырған.
Қошалақ пенен Тосынның
Қоңыр бұйрат кұмы бар.
Қасиетті қара орман
[Жапырағынан бал тамған]
Мұнар тартқан нұры бар,
Көдесі мақпал түгіндей,
Көсіліп жатқан белі бар,
Бел астында кені бар.
Шортаны атан түйедей,
Ақ балығы биедей,
Айдын шалқар көлі бар.
Нұрадан ассаң астыртта,
Атанбасы діңі бар.
[Еңсесін созған аспанға]
Арқасын күнге төсеген
Ақиректің шыңы бар.
Теріс аққан Тегене
Құзды айналып бұрылар.
Қарақұмның бойында
Айрықша шуақ, жылы бар.
Қаңтарда көлге қаз қонып,
Отынсыз бетің жылынар.
Аққұм менен Жыланшық
Жер шұрайы соны бар.
Күздікүні болғанда
Отарлап малым жайылар.
Күнде көшіп күздікке,
Қонған сайын тынығар.
Жаз жайылып, семіріп,
Ақпанда майға шынығар.
Таңы қулап тайлақтың
Мойны түлеп бойдақтың,
Арқандаулы арданың
Құндыздай түгі құбылар,
Албарбөгет тоғаны,
Асқар таудың өріндей.
Қазыбай мен Шәкіртам
Арыстанбайдың беліндей.
Адам айтса нанғысыз,
Табиғаттың тегіндей.
Ат шаптырым бөгетті,
Азамат соққан ерінбей.
Көк долы жойқын асау су,
Қайтсін мұнан шегінбей?
Алас ұрған тасқын сел,
Айналып келіп бас иді,
Ұялшақ бір жас келіндей.
Тегін суды жетектеп,
Суарды сансыз егісті.
Ерінбей жәтшіл еңбекпен,
Еселеп тапты жемісті.
Қыс қыстаулық, жаз жайлау
Кеңейтіп кетті өрісті.
Құмырысқадай қыбырлап,
Малға толды ел үсті.
Бестамақтың бойында,
Белден бал төгіп шықтаған.
Ондағы біткен өрім тал,
Оралға да шықпаған.
Майғарау менен Шұбалаң,
Нуында малым ықтаған.
Сужарғаның қамысын
Сүйкеніп сиыр жықпаған.
Қоңыраулы менен Сарықопа,
Сарқырай өзен аққан жер.
Қызбелдің сұлу белінен,
Дәннен моншақ таққан жер.
Текенің бойын бөгдерлеп,
Үйірлі құлан жортқан жер.
Сасықкөл мен Борлыда,
Жаздай жайлап жатқан жер.
Адамға жаннат, малға жай,
Іздегенін тапқан жер.
Өлкейек пенен Қабырға,
Бөбекей мен Жайылма,
Өндірістің анасы.
Малға толды ыңырсып,
Бестаудың жазық даласы.
Басы бұлақ - Базылбек,
Қайыңдының саласы.
Сарқырап аққан салаға,
Төсінде бұлақ мамасы.
Мекендеген колхоздың,
Қырықтан артық шамасы.
Мал суарды колхозым,
Қоянды менен Миліден.
Облыста колхоз озбайды,
Аманкелді, Шиліден.
Ақшығанақ, Тамқамыс,
Өткізді бастан сан жарыс.
Түйемойнақ, Тосыннан,
Шығарды жұртқа зор дабыс.
Атағы шыкқан «Шөмішкөл»,
Айналы суы жеміс көл.
Кешегі соғыс кезінде
Атанып еді жеңіс көл.
Біраз ғана әлеумет
Мадақтадым жерлерді,
Жер иесі елдерді,
Еңбек еткен ел үшін,
Еңсесі биік ерлерді,
Жер байлығы - кендерді.
Көк алалы көп жылқы,
Күмпілдетіп көлдерді,
Ақтылы қой алқапта,
Қайырусыз желге өрді.
Ен даласы егістің
Кемімейтін кен болды.
Москваға жазған хат,
Жанға медеу дем берді.
Бір топ қолдың жұмысын,
Бір-бір кісі меңгерді.
Алып туған ерлерім,
Жоспарды артық орындап,
Сапасымен сан берді.
Азықтың қорын молайтып,
Сақадай сары дән берді.
Сары майды ағызып,
Мыңғырта айдап, мал берді.
Елге берген уәдені,
Орындауға мүлтіксіз,
Сәлем айтып сіздерге
Уағдасына қол берді.
Социалды жарыста,
Жетуге үлкен табысқа,
Сәлем айтып жалынды,
Шақырады сендерді!
1948 жыл
Негізгі бет Нұрхан Ахметбеков (1903 - 1964) - "Торғайдан сәлем". Орындаған Сардан Әбікев (1935 - 1993)
Пікірлер